Animation

وبلاگ انیمیشن پر از مطالب جالب درباره انیمیشن ها هاست

Animation

وبلاگ انیمیشن پر از مطالب جالب درباره انیمیشن ها هاست

Animation

سلام به وبلاگ من خوش آمدید من شمین کاکاوند هستم مدیر وبلاگ من در سال 1384 به دنیا آمده ام ، در وبلاگ من میتوانید از اخبار روز انیمیشن هاباخبر شوید و درمورد انیمیشن ها مطالب جالبی کسب کنید نظر بگذارید و سوال بپرسید و بگویید از کدام انیمیشن خوشتان می اید و بگویید وبلاگم چه چیز هایی کم دارد و با دوستاتتان وبلاگم را به اشتراک بگذارید و خواهشمندم کپی نکنید و لطفا وبلاگ مرا دنبال کنید و روی دکمه این وبلاگ را دنبال کنید کلیک فرمایید
متشکرم

تبلیغات
Blog.ir بلاگ، رسانه متخصصین و اهل قلم، استفاده آسان از امکانات وبلاگ نویسی حرفه‌ای، در محیطی نوین، امن و پایدار bayanbox.ir صندوق بیان - تجربه‌ای متفاوت در نشر و نگهداری فایل‌ها، ۳ گیگا بایت فضای پیشرفته رایگان Bayan.ir - بیان، پیشرو در فناوری‌های فضای مجازی ایران
طبقه بندی موضوعی
کلمات کلیدی
آخرین نظرات
نویسندگان

۱۴ مطلب در بهمن ۱۳۹۴ ثبت شده است

مینیون‌ها / Minions

فروش جهانی: یک میلیارد و ۱۵۷ میلیون دلار

فهرست پرفروش‌ترین فیلم‌های سال۲۰۱۵

گفتم سال ۲۰۱۵، سال ترکاندن انیمیشن‌های خانوادگی‌ بود و «مینیون‌ها» گل‌سرسبد آنها است. این پیش‌درآمد اگرچه در مقایسه با دو فیلم اصلی مجموعه از لحاظ داستانی چیزی برای عرضه نداشت، اما مینیون‌های بامزه‌ی فسقلی چنان قدرتی داشتند که یک تنه فیلم را در فهرست پرفروش‌ترین انیمیشن‌های تاریخ از سد غولی به نام «داستان‌اسباب‌بازی۳» عبور داده و پایین‌تر از «یخ‌زده» تبدیل به دومین انیمیشن پرفروش تاریخ کردند و این بدین معنا است که «مینیون‌ها» برای رسیدن به این رتبه، چیزی بیش از یک میلیارد و ۱۵۷ میلیون دلار در سرتاسر دنیا فروخته است.



  • شمین کاکاوند

پشت‌و‌ رو / Inside Out

فروش جهانی: ۸۵۶.۸ میلیون دلار

فهرست پرفروش‌ترین فیلم‌های سال۲۰۱۵

یکی از دو آثار پیکساری ۲۰۱۵، از جمله آثاری در این فهرست است که واقعا حقش است این‌قدر به رتبه‌ی اول نزدیک باشد. «پشت‌ورو» از سوی بسیاری از منتقدان کامل‌ترین ساخته‌ی پیکسار نام گرفت. فیلمی که باری دیگر روحِ تماشاگران را با سحر و جادوی این استودیو طلسم کرد.

«پشت‌و‌رو» اما در پایان دوره‌ی اکرانِ خانگی‌اش ۳۵۶ میلیون دلار فروخت و در سرتاسر جهان به رقمی بیش از ۸۵۶ میلیون دلار دست یافت. فیلم در باکس آفیس جهانی بدون احتسابِ تورم بعد از  «داستان‌اسباب‌بازی۳» ( یک میلیارد و ۶۳ هزار دلار) و «در جستجوی نمو» (۸۹۵ میلیون دلار) در جایگاه سوم قرار می‌گیرد و این برای فیلمی خارج از مجموعه‌ها بهتر از این نمی‌شود.

  • شمین کاکاوند

سیندرلا / Cinderella

فروش جهانی: ۵۴۲.۷ میلیون دلار

فهرست پرفروش‌ترین فیلم‌های سال۲۰۱۵

دیزنی چند وقتی است که دست به بازسازی لایواکشنِ کارتون‌های کلاسیکِ قدیمی‌اش زده است و «سیندرلا» یکی دیگر از موفقیت‌های آنها را در این زمینه ثبت کرد و آنها را برای حرکت در این مسیر مصمم‌تر از قبل کرد. 

«سیندرلا» هم از لحاظ هنری به خاطر شاخ‌و‌برگ‌دادن به قصه‌ی آشنای این دختر تحسین شد و هم با درآمد ۲۰۱ میلیون دلاری خانگی‌اش و ۵۴۳ میلیون دلاری جهانی‌اش در گیشه مورد استقبال سینماروها قرار گرفت. فیلم اما در مقایسه با یکی دیگر از بازسازی‌های دیزنی یعنی «ملفیسنت» (درآمد جهانی ۷۵۸ میلیون) ضعیف‌تر ظاهر شد.

  • شمین کاکاوند

هتل ترانسیلوانیا ۲ / Transylvania Hotel 2

فروش جهانی: ۴۶۸ میلیون دلار


فهرست پرفروش‌ترین فیلم‌های سال۲۰۱۵

«هتل ترانسیلوانیا ۲» لزوما از لحاظ کیفی بهتر یا بدتر از قسمت دوم نبود. اما باز باید به یاد داشته باشیم که در اینجا هم با یکی دیگر از آن کارتون‌های کودکانه/خانوادگی طرف هستیم که ظاهرا در سال ۲۰۱۵ خیلی روی بورس بودند.

 فیلم در گیشه‌ی خانگی ۱۶۹ میلیون دلار و در سرتاسر دنیا ۴۶۸ میلیون دلار فروخت که هر دو آمار نشان از پیشرفت فیلم در این زمینه نسبت به قسمت اولش دارد. «هتل ترانسیلوانیا۲» همچنین در میان پرفروش‌ترین انیمیشن‌های استودیوی سونی در امریکایی شمالی در رده‌ی اول قرار می‌گیرد.

  • شمین کاکاوند

خانه / Home

فروش جهانی: ۳۸۶ میلیون دلار


فهرست پرفروش‌ترین فیلم‌های سال۲۰۱۵

آخرین انیمیشن استودیوی دریم‌وورکس، «خانه» درباره‌ی دوستی یک دختربچه و یک موجود فضایی است. در ظاهر حضور این انیمیشن که برای مخاطب کودک ساخته شده، در فهرست ۲۰ فیلم پرفروش غافلگیرکننده است، اما نباید فراموش کنیم که بعضی‌وقت‌ها همین فیلم‌ها چیزی را عرضه می‌کنند که فیلم‌های بزرگ‌تر و انیمیشن‌های عمیق‌تر نمی‌توانند: ارائه‌ی داستانی صاف‌و‌ساده با تصاویری رنگارنگ برای بچه‌ها! این فیلم در خانه ۱۷۷ میلیون دلار فروخت و از سرتاسر دنیا ۳۸۶ میلیون دلار به جیب زد. در میان پرفروش‌ترین فیلم‌های دریم‌وورکس، «خانه» در جایگاه دوازدهم قرار می‌گیرد. درحالی که «شرک۲» با ۴۴۱ میلیون درآمدِ خانگی اول است.

  • شمین کاکاوند

«پاندای کونگ فو کار 3»- Kung Fu Panda 3


در قسمت سوم این انیمیشن عروسکی موفق، جنگجوی اژدها «پو» (با صدای جک بلک) عاقبت الامر پدر گم شده‌اش «لی» (با صدای برایان کرانستون) را پیدا می‌کند. اما در این میان یک گاو دشمن ماوراءطبیعی به اسم «کال» (با صدای جی. کی. سیمونز) در تمامی چین تهدید به راه می‌اندازد. 

الساندرو کارلونی (کارگردان) درباره فیلم می‌گوید: «پو با سئوال غریبی روبه‌رو می‌شود: من کی هستم؟ و این جاست که دوروبری‌هایش باید جواب دهند». شخصیت‌های دیگر قبلی هم در فیلم هستند مانند لک لک، افعی، میمون و ببر (تاریخ نمایش: 29 ژانویه).

سینما در سال 2016
  • شمین کاکاوند
مجموعه‌های عروسکی فعلی که تعدادشان زیاد نیست، به اندازه سابق برای بچه‌ها جذاب و دوست‌داشتنی نیستند. عروسک‌های جدید عمر کوتاهی دارند و بیشتر عروسک‌های قدیمی نیز به بایگانی خاطرات سپرده شده‌اند.
 جام جم:  از بین همه عروسک‌های تلویزیونی قدیمی فقط چند شخصیت به حیاتشان ادامه می‌دهند. کلاه قرمزی و دوستانش سالی یک بار در ایام نوروز سر و کله‌شان پیدا می‌شود.

کدام عروسک را به خاطر داری؟

سنجد نیز که چندسالی است در تلویزیون غایب بوده، قرار است امسال در ایام نوروز به خانه‌های کودکان بیاید. از بین دیگر مجموعه‌ها، تهیه‌کننده «چاق و لاغر» برای ساخت سری جدید مجموعه‌اش اقدام کرد که تلاش‌هایش به جایی نرسیده است.

در سایر موارد نیز یا تهیه‌کنندگان تمایلی به ساخت ادامه کارشان نداشته‌اند یا تلویزیون تقاضای آنها را رد کرده است. خونه مادربزرگه، هادی و هدی، مدرسه موش‌ها و زی‌زی‌گولو مجموعه‌هایی هستند که ظاهرا پرونده‌شان بسته شده است.

این عروسک‌ها اگر دوباره در قاب تلویزیون ظاهر شوند، مخاطبان بسیاری را از نسل دیروز و امروز با خود همراه می‌کنند. مدیران و تهیه‌کنندگان هر کدام دلایل متنوعی را درباره ساخته نشدن ادامه این مجموعه‌های عروسکی عنوان می‌کنند.

بچه‌ها از خاله و عمو اشباع شده‌اند

عادل بزدوده، طراح و سازنده عروسک‌هایی مثل زی‌زی گولو، شهر موش‌ها و... است. او معتقد است که هر چیز خوبی را باید پرورش داد، ولی این‌که ادامه مجموعه‌ای ساخته بشود یا نه، به تصمیمات اتاق فکر تلویزیون بستگی دارد.

این عروسک‌ساز در گفت‌وگو با جام‌جم تاکید کرد:‌ به نظر من، جسارت تهیه‌کنندگان در ساخت برنامه‌های عروسکی به صفر رسیده است. الان بچه‌های ما از عمو، خاله و عمه تلویزیونی اشباع شده‌اند. آنها دوست دارند عروسک‌هایی را ببینند که ماجرا و هیجان داشته باشد. من خودم هشت ماه پیش طرح ساخت یک سریال عروسکی را به سازمان دادم که هنوز تصویب نشده است.

او با انتقاد از مدیرانی که از تجارب قبلی استفاده نمی‌کنند، گفت:‌ شرکت والت‌دیزنی 90 سال پیش افتتاح شده و مدیرانش از دنیا رفته‌اند، اما شخصیت‌هایش هنوز زنده‌اند و در تلویزیون ظاهر می‌شوند. مدیران باید این نکته را در نظر بگیرند که همه آدم‌ها برای تلویزیون و شبکه کار می‌کنند و دیگر شخص مهم نیست.

کدام عروسک را به خاطر داری؟

وی با اعلام این‌که تهیه‌کنندگان قدیمی برای ساخت سریال‌های عروسکی آمادگی دارند، توضیح داد:‌ ما خونه مادربزرگه را با هیچ ساختیم و دوباره هم می‌توانیم شبیه‌اش را بسازیم. به این خاطر که در طول این سال‌ها تجربه ما بسیار بیشتر شده است. آن زمان وقتی می‌خواستیم این کار را بسازیم، نتیجه‌اش را نمی‌دانستیم، اما الان می‌دانیم که محصولش چه می‌شود.

کدام عروسک را به خاطر داری؟

بزدوده با اشاره به مجموعه‌های عروسکی که ادامه‌شان ساخته شده، افزود:‌ کلاه قرمزی مسیر درستی را پیمود و از خود تلویزیون برای رشد استفاده کرد، اما آیا بقیه عروسک‌سازان از ساخت ادامه کارهایشان عاجز بوده‌اند؟ جواب این سوال منفی است و اگر ادامه‌شان ساخته نشده به خاطر تمایل نداشتن مدیران تلویزیون است.

چاق و لاغر در تعلیق

هفت سال است که می شنویم سری جدید مجموعه عروسکی «چاق و لاغر» قرار است ساخته شود، اما هنوز این وعده محقق نشده و خبری از این دو عروسک بامزه نیست.

دو عروسک چاق و لاغر در سال‌های 67 و 68 مهمان خانه‌های کودکان شدند. اگر خاطرتان باشد در جشن‌های دهه فجر سر و کله این دو نفر پیدا می‌شد و تکرار پخش آن در سال‌های بعد نیز ادامه پیدا می‌کرد.

کدام عروسک را به خاطر داری؟

این‌طور که علی‌اصغر آزادان، تهیه‌کننده این برنامه می‌گوید: سری جدید چاق و لاغر به این زودی‌ها ساخته نخواهد شد.

وی  با اعلام این خبر که نگارش این مجموعه متوقف شده، گفت: ساخت چاق و لاغر فعلا در حالت تعلیق است و من احساس می‌کنم اراده لازم برای تولید این مجموعه عروسکی در شبکه دو وجود ندارد.

وی با بیان این‌که ساخت سری جدید در سال 85 در شبکه دو به تصویب رسید، توضیح داد: ما آمادگی کامل برای ساخت این مجموعه را داشتیم و داریم. حتی متن 9 قسمت را نوشتیم و به تصویب رساندیم. قرارداد را هم چند بار تمدید کردیم. ولی گرفتار تغییر مدیریت‌ها شدیم و بی نتیجه ماند.

آزادان با اشاره به این که موفقیت این مجموعه قطعی و تضمین شده است، اظهار کرد:‌ این دو شخصیت جاافتاده‌اند و محبوب شده‌اند و باید کارشان ادامه پیدا کند. مدیران و برنامه‌سازان قبلی برای این برنامه زحمت کشیده‌اند و هزینه کرده‌اند، ولی متاسفانه مدیران ما دوست دارند که یک کار را از صفر شروع کنند تا به اسم خودشان ثبت شود.

کدام عروسک را به خاطر داری؟

وی با بیان این که کار ساخت ادامه عروسک‌هایی چون زی‌زی‌گولو، خونه مادربزرگه و هادی و هدی نیز به بن‌بست خورد، تاکید کرد:‌ من مجموعه‌ای را به نام «تقی‌جان» تهیه کرده بودم که یک بچه بازیگوش پنج ساله بود. به نظر من تقی‌جان هم می‌توانست ادامه داشته باشد. آخرین بار پنج سال پیش برای ساخت ادامه‌اش پیگیری کردم و به نتیجه‌ای نرسیدم. یکی از ایرادات مدیران این بود که چرا تقی پنج ساله مانده و بزرگ نمی‌شود!

در سایر موارد نیز یا تهیه‌کنندگان تمایلی به ساخت ادامه کارشان نداشته‌اند یا تلویزیون تقاضای آنها را رد کرده است. خونه مادربزرگه، هادی و هدی، مدرسه موش‌ها و زی‌زی‌گولو مجموعه‌هایی هستند که ظاهرا پرونده‌شان بسته شده است.

عروسک‌ها شبیه هم شده‌اند

آزاده پورمختار عروسک‌گردان و صداپیشه عروسک‌های سرمایی، شهر بستنی‌ها و زی‌زی‌گولوی قصه‌های تا‌به‌تا گفت: الان کار تولیدی در عرصه کودک انگشت‌شمار است و بیشتر کارها پخش زنده دارند. کارهای زنده هم قابلیت ادامه ندارند،چون حرف‌هایشان فکر شده نیست و در لحظه بیان می‌شود.

ضمن این که خیلی از شوخی‌هایی که در پخش زنده بیان می‌شود، اشکال دارد و کودکانه نیست. در پخش زنده، بچه‌ها دوست دارند که شرکت کنند تا دیده بشوند، ولی وقتی در خانه هستند ،نمی‌نشینند برنامه را دنبال کنند.

وی افزود: آن زمان که ما کار می‌کردیم برای عروسک‌ها زحمت می‌کشیدیم، اما الان همه عروسک‌ها شبیه هم هستند و به همین خاطر ماندگار نمی‌شوند.

پورمختار با اشاره به مجموعه‌هایی که ادامه‌شان ساخته شد، تاکید کرد: از مجموعه‌های مدرسه موش‌ها و شهر بستنی‌ها و هادی و هدی چند سری ساخته شد، چون تلویزیون تمایل داشت و خودش تقاضا می‌کرد، ولی الان این تمایل دیده نمی‌شود.

تلویزیون کوتاهی نکرده است

علی زارعان، مدیر گروه خردسال و کودک معتقد است خیلی از عروسک‌ها قابلیت ادامه پیدا کردن را ندارند و سرمایه‌گذاری روی عروسکی که عمر بلندی ندارد هدر دادن سرمایه است.

وی در گفت‌وگو با جام‌جم در پاسخ به این سوال که چه عواملی باعث ادامه ساخت یک مجموعه عروسکی می‌شود، تاکید کرد:‌ در کار عروسکی راه بگوید که چون باید رفت. خود عروسک می‌گوید که عمر من یک روز است یا یک سال. زمانی که من مدیر گروه کودک شبکه تهران بودم، عروسک پنگول ساخته شد. اولین بار که صدایش را شنیدم، پیش‌بینی کردم که حداقل ده سال عمر خواهد کرد.

زارعان افزود: عمر یک عروسک به توانمندی صداپیشه، ظاهر عروسک و خلاقیت نویسنده مجموعه بستگی دارد. مثلا عروسک «تابه‌تا» خلاف عادت رفتار می‌کرد و گوش‌های بلندی داشت. به همین خاطر محبوب شد. اما برخی عروسک‌ها شکل آدم‌های واقعی هستند و به خاطر واقعی بودن در یادها نمی‌مانند.

مدیر گروه کودک شبکه دو با رد این ادعا که تلویزیون تمایلی به ساخت ادامه کارهای عروسکی ندارد، گفت:‌ من این حرف را قبول ندارم. هیچ‌وقت نبوده که تهیه‌کنندگان شبکه‌های دو و تهران به انجام کاری علاقه‌مند باشند و ما کوتاهی کرده باشیم. خیلی وقت‌ها خود تهیه‌کننده تمایل به اتمام کارش داشته است. مثلا مرضیه برومند خودش تصمیم گرفت که مدرسه موش‌ها و خونه مادربزرگه را تمام کند. او دوست داشت که کارش در اوج به پایان برسد. وی افزود:‌ در رابطه با عروسک کلاه قرمزی در دو سال پیش خودم سراغ طهماسب و جبلی رفتم و پیشنهاد دادم که ادامه مجموعه را بسازند. عروسک سنجد نیز با اصرار مدیر شبکه دو سیما ادامه‌دار شد
  • شمین کاکاوند
تنبلی در عالم حشرات و جوندگان نیز نفوذ کرده است؛ نیک و کپل (و البته خوش خواب!) دو نمونه از شخصیت های افلاطونی تنبلی در زندگی ما هستند که نقش بسزایی در تبیین عمقی این مفهوم داشتند؛ یادشان گرامی!

همشهری جوان: اگر با دقت نسبت به تیپ شناسی برخی از معروف ترین شخصیت های کارتونی، تلویزیونی و سینمایی اقدام کنید، متوجه می شوید تعداد چشمگیری از آنها به طور کاملا اتفاقی تصویر تمام وکمالی از تنبلی مفرط را برای ما ترسیم کرده اند. تصویری که ما گاهی با آنها خندیده ایم، گاهی همذات پنداری کرده ایم، گاهی به حالشان افسوس خورده ایم و گاهی هم برای ما الگویی شده اند که مثل آنها موی بلند، ناخن سیاه واه و واه و واه، نباشیم.


تنبلی در عالم حشرات و جوندگان نیز نفوذ کرده است؛ نیک و کپل (و البته خوش خواب!) دو نمونه از شخصیت های افلاطونی تنبلی در زندگی ما هستند که نقش بسزایی در تبیین عمقی این مفهوم داشتند؛ یادشان گرامی!

مخمل

گربه ها ابلوموف اند


همه اسطوره های تنبل های دوست داشتنی

اگر شما هم با یک گربه واقعی ارتباط داشته باشید، مطمئن می شوید سازنده های سریال «خونه مادر بزرگه» حتما گربه داشته اند و بعد از سال ها کلنجار رفتن با یک گربه واقعی شخصیت مخمل را طراحی کرده اند. مخمل واقعا یک گربه است با همان خصوصیات. درست مثل همه گربه ها که وقتی غذایشان را می دهید، یک تکه آفتاب پیدا می کنند و چرت می زنند و تا وقتی دوباره گرسنه نشوند یا پای روی دمشان نگذارید، بیدار نمی شوند. گاهی وقت ها هم همانطور کشان کشان خودشان را هل می دهند و نزدیکتان می آیند تا به عنوان وظیفه ای که برایتان متصور هستند، نازشان کنید و وسط ناز کردن باز چرت می زنند و گردنشان را درست مثل گردن مخمل کش و قوس می دهند. مخمل شخصیت محبوب خونه مادربزرگه با آن پیراهن نارنجی و جلیقه قهوه ای که سنجاق قفلی داشت، یک «گربه – ابلوموف» واقعی بود. از صبح تا شب توی ایوان خانه چرت می زد و کافی بود مادر بزرگه از او چیزی بخواهد تا با انواع و اقسام بهانه ها، کار را از سر خودش باز کند و مادر بزرگه را حرص بدهد. 

درست مثل آبلوموف فقط چیزی مثل عشق نبات می توانست او را از جایش بلند کند و یادش بیندازد که دست و پا دارد! مخمل را انگار اتحادیه تنبل ها ساخته بودند. عجیب است که نه عادل بزدوده که مخمل را ساخته به نظر تنبل می آید، نه مریم سعادت که آن را رنگ کرده و نه حتی بهرام شاه محمد لو (آقای حکایتی) که به جای او حرف زده. شاید آنها بیشتر با یادی از تنبلی هایشان مخمل را ساخته اند. هر چه باشد برای بچه هایی که صبح های جمعه بیدار می شدند و با دهان های باز از خمیازه پای خونه مادر بزرگه می نشستند. مخمل بهترین عروسک برای همذات پنداری با تنبلی هایمان بود. نگاهش که می کردیم، یک خمیازه مخمل می کشید و یک خمیازه ما. مخمل بهترین عروسک بود برای اینکه خواب خوبِ قبل از ناهار خوشمزه روز جمعه را برای بچه ها حلال کند، البته اگر پای مشق های ننوشته روز شنبه در میان نبود!



گیگیلی

Eyes Wide Shut


* فیلمی که استنلی کوبریک، نام آن یعنی «چشمان باز بسته» را احتمالا از قیافه گیگیلی گرفته!

همه اسطوره های تنبل های دوست داشتنی

برخلاف اسمش، قیافه نزارش و حرف زدن کشدارش، «گیگیلی» احتمالا پخته ترین و دقیق ترین کاراکتری است که تا به حال در مجموعه کلاه قرمزی شکل گرفته. کسی که بامداد خمارش تا شامگاهان سال ها بعد ادامه دارد، اینترنت، گیم های کامپیوتری و زبان صفر و یک، قوت غالبش است و از میزان تنبلی، بعید است حتی بتواند جان به جان آفرین تسلیم کند اما چرا برای برخی از ماها گیگیلی از تمام کاراکترهای مجموعه کلاه قرمزی، تر و تمیزتر و دلنشین تر است؟ آنهایی که خوره کامپیوتر و اینترنت هستند، می دانند اصطلاحی به نام «گیک» در این دنیا وجود دارد. «گیک»ها در دنیای واقعی به کاراکترهایی گفته می شوند که خلاف جهت آب شنا می کنند. علاقه افراطی به چیزی دارند و به دلیل تمرکزشان روی علاقه مورد نظر، هیچ کار دیگری نمی کنند و به همین دلیل به تنبلی گفته اند زکی؛ اما این روزها در دنیای مجازی به آنهایی که یک بند پای اینترنت و گیم و کامپیوتر هستند، «گیک» می گویند. حالا به اسم گیگیلی و شباهتش به «گیک» و علاقه غیرقابل تحملش به بازی های کامپیوتری فکر کنید. یادتان نرفته که آقای مجری از دست او و تنبلی اش به دلیل نشستن پای بازی های آنلاین و گیم کامپیوتری کلافه می شد؟ 

درست است که گیگیلی از چند روز قبل از عید از خانه بغلی راهی خانه آقای مجری برای عیددیدنی می شد و تا آخر عید این دیدنی یکی دو ساعته اش طول می کشید، درست است که الان چشمش را می بست و چند ساعت بعد باز میکرد تا پلکی زده باشد، درست است که لباسش تا بالای ناف و آرنجش رسیده بود چون از بچگی حال نداشت عوضش کند اما در اصل بیشتر از اینکه گیگیلی یک تنبل حرفه ای باشد، احتمالا یک «گیک» است! با اینکه دوست دارد خیلی کارها را بکند اما به دلیل همین «گیک» بودن، «دبیتووونه ...»! گیگیلی با همان «چشمان باز بسته» دنیایی را که باید، به خوبی و دقیق نظاره می کند. پس لطفا به گیگیلی و کاراکتر «گیک»طورش احترام بگذارید و هیچ چیز را به فراخی خاطر ربط ندهید! متشکریم.
با تقدیم احترام: انجمن حمایت از گیگیلی های پایتخت



خپل

کمی سیبیلو ...

اگر با موجودی به نام «خپل» بعد از چند سال (مثلا حول و حوش همین 30-25 سالگی) آشنا می شدیم، احتمالا می توانستیم با او ارتباط بیشتری برقرار کنیم (رجوع کنید به گربه های واقعی دور و برتان که به غیر از آشغال خوردن هیچ کار هیجان انگیز دیگری نمی کنند) اما آن موقع ها برای ما که هنوز کودک بودیم، تصویر گربه مثل امروز بی خطر نبود؛ آن روزها گربه ها هنوز جزو خانواده گربه سانان به حساب می آمدند و به لحاظ چستی و چابکی هم همیشه فکر می کردیم همه گربه ها مثل «تام» در کارتون تام و جری هستند اما این خپل لمس، همه این تصویرها را از ما دور می کرد. کارتونی که در آن یک گربه سیاه و سفید (این موضوع اصلا ربطی به گیرنده های سیاه و سفید آن موقع نداشت، خپل واقعا سیاه و سفید بود) می دیدیم که چاق و کمی سیبیلو بود! و همیشه خدا لمیده بود یک گوشه باغ پر گل و همانطور که به دوربینه نگاه می کرد، بچه های مردم را می ترساند!

همه اسطوره های تنبل های دوست داشتنی

 آن هم بدون آنکه حتی از جایش جابه جا شود، یا از خودش صدایی دربیاورد و کاری کند چون اصولا تنبل تر ازت آنی به نظر می رسید که بخواهیم و بتوانیم این همه زحمت را با هم بکشد اما خب صدای کلفت گوینده کارتون و موسیقی و هم انگیزه همراه داستان کار خودش را می کرد. همراه همیشگی تیتراژ آقای تنبل مرموز هم یک زنبور سمج بود که خپل برای دور کردن زنبور مزاحم، فقط نگاهش می کرد (واقعا اندازه تنبلی را ببینید). در کل قسمت های مختلف هم تنها حرکت هایی که خپل انجام می داد این بود که گاهی جای خوابش را عوض می کرد یا نهایتا مثلا غلت می خورد یا در متحیر کننده ترین حالت، از این سوی باغ به آن طرف می رفت و در راه کمی هم به پروانه ها نگاه می کرد. بنابراین اصلا عجیب نیست که در این دو صفحه خپل جزو تنبل ترین شخصیت های کاتونی دوران قرار بگیرد، گربه ای که الان سازنده اش بخواهد برایش آهنگ و ترانه تیتراژ بسازد شاید به جای آن آهنگ ترسناک، شعر و ترانه امروزی تری را انتخاب کند.



شلمان

ساعت بخور و بخواب

همه اسطوره های تنبل های دوست داشتنی

یک تنبل پیشرفته و اهل برنامه ریزی. شاید واضح ترین خاطره ای که خیلی هایمان از این لاک پشت تنبل و خواب آلود با آن کلاه عجیبش در کارتون بامزی یادمان مانده باشد، صحنه ای است که تیم بامزی اینها در حال انجام یک مسابقه فوتبال بود و شلمان هم درون دروازه ایستاده بود. شلمان با کارهای عجیب و غریب و دست های مکانیکی اش نمی گذاشت توپی وارد دروازه شود اما ناگهان ساعت خوابش به صدا درآمد و او ناگهان، درجا خوابید. با این اتفاق بلافاصله دروازه تیم بامزی و دوستانش گلباران شد. در واقع شاید اگر این لاک پشت را با ضمه بر روی حرف «ش»، شُلمان صدا می زدیم، بهتر بود اما همین لاک پشت پل و وارفته، تنبلی اش خودخواسته، انتخابی و سر ساعت بود وگرنه با همین تنبلی هم تقریبا هوشمندترین موجود کارتون بامزی بود. شلمان با تن و صدای وارفته اش، حرکات کندش و ساعتش که سربزنگاه زنگ می زد و او را خواب می کرد، تقریبا ستاره نقش دوم کارتون بامزی بود که از خر و گرگ و بقیه موجودات کارتون و حتی از آن بامزی که مشکلاتش را با سر کشیدن یک شیشه عسل هم می آورد، جذاب تر بود.



حسن کچل


قهرمان بی ادعا

قهرمان یگانه تنبلی برای ما ایرانی ها، حسکن کچل است. از حسن کچل داستان های مختلفی نقل شده (یک بار محمدرضا یوسفی مجموعه این داستان ها را جمع کرد که شد چهار جلد کتاب) نقاط مشترک این داستان های متعدد، از این قرار است: حسن کچل در اصفهان زمان شاه عباس زندگی می کند. همزادی دارد که گاه و بیگاه به او کمک می کند، سیب دوست دارد، در آوردن استدلال های تنبلانه مهارت دارد، تا سنین جوانی پایش را از خانه بیرون نگذاشته، دست آخ رمادرش مجبور می شود با کمک همین سیب ها از خانه بیرونش کند و حسن یکباره با دنیای بیرحم بیرون مواجه می شود ... اما چیزهایی که نمی دانیم: اول اینکه چرا حسن، کچل شده است.

همه اسطوره های تنبل های دوست داشتنی

 آیا از فرط حمام نرفتن، موی سرش ریخته یا خودش بی اعتنا به زخارف دنیا است؟ بعد هم اینکه بعد از رفتن بیرون از خانه، واقعا بر سر آن طفل تنبل معصوم چه آمد؟ راویان داستان ها که ظاهرا خیلی زود متوجه قابلیت بالای همذات پنداری بین مخاطب و این کاراکتر جذاب قصه شان می شدند، او را به عشق چهل گیس یا ازدواج با دختر وزیر مبتلا می کنند تا طرف بیفتد توی خرج و مجبور شود دست از تنبلی بردارد. حتی توی یک داستان، حسن کچل چنان زبر و زرنگ شده که حاکم شهر هم می شود اما اینجا خودمانیم، آیا حسن کچل با آن مراتب عالی اش در تنبلی، جایی جز گرمخانه شهرداری زمان شاه عباس می توانست پیدا بکند؟

* تکمله 1: حسن کچل، این قهرمان تنبل بی ادعا، بارها و بارها تبدیل به شعر، ترانه، تئاتر، فیلم و سریال شده. در نمونه ای که برای نسل ما خاطره انگیزتر است، مجید صالحی در مجموعه «قطار ابدی» کلاهش را کج می گذاشت و زبانش را بیرون می داد و دم به تله هم نمی داد.

* تکلمه 2: برخی گفته اند که «حسنی» شعر مرحوم منوچهر احترامی، همان حسن کچل است. در حالی که در شعر آن خدابیامرز، به صراحت تاکید شده که این حسنی «موی بلند، روی سیاه، ناخن دراز، واه واه واه» در حالی که حسن کچل، از بیخ و حتی بنیاد مو نداشت. 



حسنی

یه دسته گل!


خدا بیامرزد منوچهر احترامی را. «حَسَنی» به احتمال قریب به یقین اولین تجربه برخورد نسل من با پدیده شیرین و انسان ساز (!) تنبلی بوده است. در واقع مطالعه بیوگرافی این ساکن تنهای دِه شلمرود بود که باعث شد بفهمیم همه ما یک حسنی دوست داشتنی در درونمان داریم که در اکثر اوقات زمام امور را در دست می گیرد. علیرغم اینکه احتمالا بخش زیادی از جوانان ایرانی در دوران کودکی شان ماجرای دراماتیک رهایی حسنی از یوغ تنبلی و رستگاری او به واسطه کنار گذاشتن تنبلی در پایان داستان را شنیده و خوانده بودند، هنوز هم نتوانسته اند دستاورد درخشان حسنی عزیز را عملی کنند؛ چرا که اگر می کردند الان چنین پرونده مفصلی در باب تبعات تنبلی در جامعه ایران به زیور طبع آراسته نمی شد! البته تنبلی در وجود حسنی فقط در مورد جریان «نظافت» حلول کرده بود، وگرنه خود راوی در همان ابتدای داستان و قبل از اطلاق صفت «تنبل تنبلا» به وی، به «بلا» بودن نامبرده اذعان دارد. 

همه اسطوره های تنبل های دوست داشتنی

در واقع حسنی موجودی اجتماعی و هایپر اکتیو بود که دوست داشت با کلیه جانداران موجود در ده شلمرود اعم از کره الاغ کدخدا، غاز، جوجه، فلفلی و قلقلی ارتباط اجتماعی برقرار کند اما قصور وی در زمینه اموری بهداشتی نظیر اصلاح سر و ناخن ها و استحکام بود که باعث می شد این طفل نگون بخت در زمانی که هنوز اپراتور اول تلفن همراه اختراع نشده بود احساس تنهایی کند. در نهایت به دلیل پیام آموزشی داستان سر حسنی به سنگ خورد و طرد شدن از اجتماع بلایی بر سر قهرمان داستان ما آورد که وی داوطلبانه عازم حمام شد اما حیف که در زندگی واقعی نمی توان به راحتی حسنی اصلاح شد. اگر می شد کامران بارنجی عزیز سر به موقع رسیدن این یادداشت کوتاه از طرف نگارنده آنقدر اذیت نمی شد!



علی کریمی

جادوگر بی حال


آیا بین ضریب هوشی و تنبلی فیزیکی آدم ها، رابطه ای وجود دارد؟ بهتر است به این گزاره به عنوان یک مساله ریاضی نگاه نکنید که اصلا مد نظر ما نیست. حقیقت ماجرا این است که این سوال تنها بهانه ای است برای اینکه در احوالات علی کریمی جادوگر فوتبال ایرن غور کنیم و تحلیلی از ریخت شناسی بازی «شماره 8» جذاب پرسپولیس به دست بیاوریم. آنهایی که یکی دو پیراهن در میانه دهه 70 پاره کرده باشند، حتما خوب یادشان هست که علی کریمی با آن موهای کوتاه و جثه ظریف چه جنب و جوشی در زمین داشت. جدا از تحرک فوق العاده اما این تکنیک ناب علی کریمی بود که او را از باشگاه فتح به پرسپولیس فرا خواند. همان روزها بود که همه از ظهور یک استعداد فوق العاده رد فوتبال ایران خبر دادند. آوازه جادوگر فوتبال ایران ایران به خارج از ایران هم رسید و شماره 8 در فوتبال باشگاهی امارات و بعد در بوندسلیگا هم به نمایش عمومی درآمد! اما انگار پیمانه کریمی در همین سال ها پر شده بود و دیگر از انگیزه های دوران جوانی خبری نبود. 

همه اسطوره های تنبل های دوست داشتنی

علی کریمی تماما بازیکنی بی اعتنا و به دور از جاه طلبی های مثبت شده بود و کار به جایی رسید که حتی فلیکس ماگات سرمربی نامدار بایرن مونیخ هم در توصیه ای پدرانه به او یادآوری کرد که «فلانی اگر من استعداد تو را داشتم، بهترین بازیکن جهان می شدم ...» یعنی اینقدر تنبل نباش پسرم. انگار نگارنده خوب به یاد دارد که یک بار در تمرین تیم ملی دوران برانکو، هر وقت سرمربی سرش را می چرخاند، علی کریمی راه می رفت و از زیر کار در می رفت. به نظر می آید جادوگر سابق فوتبال ایران هوش و استعداد فطری اش را برای ارائه نمایش کافی می داند و تلاش بیشتر برای به دست آوردن عناوین بالاتر، ایده تحریک کننده ای برای او نیست. حالا که علی کریمی مرز 34 سالگی را هم رده کرده، دیگر نمی شود اخلاقش را عوض کرد. چوب جادوگر هنوز هم قدرت ماوراءالطبیعه دارد؛ البته به شرطی که حال تکان دادنش را داشته باشد ...



یادداشت


حسش نیست

تنبلی سبک زندگی یا از آن هم مهمتر، تقدیر است.با تنبلی مبارزه نکنید فایده ای ندارد. این جایی در لابلای ژن های شما در سرنوشت شما نوشته شده است. به جایش سعی کنید از آن لذت ببرید. با آن کنار بیایید. تحقیقات نشان داده است که تنبل ها به هیچ وجه از گرسنگی نمی میرند، شاید تازه سرطان هم نگیرند، بس که استرس ندارند اما دویدن و تند رفتن و حرص موفقیت را زدن، آدم را پیر می کند. 

کارل لوییس مثل بنز می دوید، بعد بن جانسون آمد، بعد کلی آدم دیگر هم تند دویدند تا یوسین بولت آمد و از همه آدم های زنده روی زمین تندتر دوید، حالا همه اش استرس دارد که نکند این چهره آمریکایی از او تندتر بدود و رکوردش را بشکند اما نفر هشتم خط فینال را یادتان هست؟ درست که کسی اسمش را ندارد، اما خود او که یادش هست رفته است به المپیک و کلی کیف کرده و در فینال هم مسابقه داده، حالا مثلا مدال هم نگرفته، که چی؟ اصلا به قول شاعر، «رفته آهسته بنده تا مادرید – تندرفت آن یکی به قم نرسید*». حالا شاید شما بگویید که نخیر، برعکس است، دوستانت تند رفته اند و الان مادرید را هم رد کرده اند، به شما بگویم که خب اشکال ندارد، من هم سلانه سلانه اینجا در حوالی قم هستم و خیلی هم خوب است اصلا.

تنبل ها این جوری اند، پای هزینه تنبلی شان می ایستند. یعنی اولش هم می دانند که در بدترین حالت هم خیلی بد نشده است. کسی که نصف بیشتر فرجه امتحانش را تفریح کرده است و سینما رفته است و دوستانش را دیده است، همان استرس کوتاه شب امتحان را که رد کند، خاطره تفریح فرجه برایش باقی می ماند و اصلا هم دور هم بودن هاست که ارزش دارد. تنبلی را با بی فکری و بی عاری اشتباه نگیرید. تنبل ها هم برای کارشان برنامه ریزی دارند، هدف دارند، حرکت می کنند تا به جایی برسند، منتها یک مقدار کندتر از آنچه که ذهن ایده آل گرای شما انتظار دارد، اینکه بدوبدو جمع و جور کنی و کار کنی و بنویسی و امضا کنی و پانج کنی و کلاسه کنی و چایت سرد بشود که نشد زندگی، آن هم وقتی که هنوز زونکن را سر جایش قرار نداده ای و فایل را سیو نکرده ای و جایزه ات را توی قفسه نگذاشته ای، یک پرونده دیگر، یک سفارش کار دیگر و یک مسابقه دیگر شروع می شود. 

بازنشسته می شوی بدون اینکه یک بار چایت را برداشته باشی و لب پنجره به آدم های توی خیابان نگاه کرده باشی، یا نصف شب قبل از تحویل مطلب برای چندمین بار تکرار یک فیلم سینمایی را دیده باشی، یا اصلا توی صورت تماشاچی ها نگاه کرده باشی و ذوق قهرمانیت را داشته باشی. قدر همین لحظات استراحت و نشستن و ول کردن و رها شدن را بدانی. همین لحظه هایی که بقیه چشمانشان را تنگ می کنند و ابروهایشان را ملامت طور می کنند و می گویند تنبلی است. بعد از همه کارها و وظیفه ها، همین لحظات تنبلی است که برای خودتان بوده اید، برای خودتان زندگی کرده اید.

کسی گل زیبای محسن خلیلی یادش هست؟ همان نیمه اول؟ همه از گل سپهر حیدری حرف می زدند، شاید به خاطر اینکه اصلا در همان زمانی بود که کسی انتظارش را نداشت. من حالا استراتژی ام این است؛ 45 دقیقه اول زندگی ام را می خواهم زیر توپ بزنم، بعد یک ربع استراحت کنم، بعد در 45 دقیقه بعدی هم فقط باید گل نخورم. 

تازه در تمام مدت هم امیدوارم که بازی به خاطر فحش های تماشاگرها متوقف شود. حالا ممکن است شما هم بگویید که دارم توجیه می کنم، بگویید که من تنبلم، یک جوری هم بگویید که تنبلی شبیه فحش و به عنوان صفتی نکوهیده به نظر برسد، اما در این دنیای هفت و خرده ای میلیاردی، چقدر مگر فرق می کند؟ 
  • شمین کاکاوند
«محمد لقمانیان» عروسک گردان جوان «فامیل دور» می گوید این عروسک آنقدر برایش واقعیت پیدا کرده که شب ها خوابش را می بیند! لقمانیان از ابتدای پروسه طراحی فامیل دور، در جریان جزئیات خلق و اجرای آن بوده و می تواند از رازهای محبوبیت آن رمزگشایی کند.
همشهری جوان: «محمد لقمانیان» عروسک گردان جوان «فامیل دور» می گوید این عروسک آنقدر برایش واقعیت پیدا کرده که شب ها خوابش را می بیند! لقمانیان از ابتدای پروسه طراحی فامیل دور، در جریان جزئیات خلق و اجرای آن بوده و می تواند از رازهای محبوبیت آن رمزگشایی کند.او که این روزها مشغول عروسک گردانی در پروژه «شهر موش ها 2» است، جور «بهادر مالکی» صداپیشه فامیل دور ا هم - که فروتنانه تن به مصاحبه نمی دهد - می کشد و برای ما از جزئیات شخصیت پردازی این عروسک دوست داشتن یمی گوید.

به نظرتان چرا «فامیل دور» اینقدر محبوب شده؟

- فامیل دور به یک برنامه عروسکی استاندارد آمد که خودش برند است و همه دوستش دارند. هر عروسکی که به «کلاه قرمزی» بیاید، معروف می شود چون برنامه خاصی است. از طرفی کارگردان ها و آرتیست های برنامه هم آقایان جبلی و طهماسب هستند و فایمل دور زیر سایه اسم این دو بزرگوار خلق و بزرگ شده. این دو نفر از نظر اخلاق، منش، حرفه ای بودن و تجربه آدم های دوست داشتنی هستند و همیشه از آنها چیزی یاد می گیریم. این آدم ها هر کاری می کنند زود برجسته می شود. نکته دوم همین کار تیمی است. آقای طهماسب کارگردانی است که می داند چطوری شخصیتی را خلق کند و چه راهی را جلوی بازیگرها و بازیگردان هایش بگذارد و چه راهنمایی هایی کند.



آقای طهماسب برای شخصیت پردازی فامیل دور چه ملاحظاتی داشت؟

- می خواستندت شخصیت باشد، نه اینکه تیپ و تکراری از کار دربیاید؛ یعنی وقتی عروسکی را نشان می دهند که کچل است و سبیل دارد، صدای پیرمرد یا کلیشه ای از آدم های دیگر را روی آن نگذارند. آقای طهماسب معتقد است می توانیم مان به ازای تک تک افراد جامعه، شخصیت های جداگانه خلق کنیم. یعنی به شخصیت های تکراری بسنده نمی کنند. پس نکته دوم هم هوشیاری کارگردان است. حالا مرحله بعدی می شود ملاحظات آن آدم هایی که به آن عروسک جان می دهند در دنیا معمولا یک نفر هم صدای عروسک را می گوید. هم عروسک را خودش می گرداند ولی در ایران معمولا صدا را جدا می گیرند و عروسک گردان جداست. البته کارهای دیگر متن دارد و این کار اکثرا بداهه است. آقای طهماسب تم مشخصی برای موضوع هر قسمت در ذهن دارد که از قبل هم می داند چیست. کسانی که در این نوع کارها بداهه پردازی می کنند، بهتر اس باهوش باشند. مثل بهادر مالکی. آقای طهماسب معمولا راه را به ما نشان می دهدو ما هم متناسب با آن ایده پردازی و اجرا می کنیم.

اصلا ایده خلق فامیل دور از کجا و از طرف چه کسی شکل گرفت؟

- اول از توی ذهن آقای طهماسب تراوش کرده بود و بعد به دست های خانم محبوب رسید. آقای طهماسب پله پله و بدون شتاب به عروسک ساز سفارش می دهند. مثلا به خانم محبوب می گویند آدمی می خواهند که سنش کمی بالا باشد و حالت دربان داشته باشد. حالا خانم محبوب هم با توجه به این سن و تیپ، متناسب با دست و قیچی خودش آن کاراکتر را خلق کرد. فامیل دور موقعی که به وجود آمد، من و بهادر اصلا نمی دانستیم قرار است صداپیشه و عروسک گردان آن باشیم. چون قبلش حتی آقای جبلی هم روی آن صدا گفتند. آقای طهماسب این فرصت را داد که همه یک صدا روی آن بگویند که در نهایت صدای بهادر مالکی انتخاب شد.

در مرحله بعدی چه اتفاقی برای آن افتاد؟

- بعد صداپیشه و عروسک گردان به روح و جسم آن دمیده اند. در مجموع از ایده تا اجرای فامیل دور یک تیم حرفه ای پشت آن بوده اند و با تمرین به وجود آمده برای آقای طهماسب، حال خوب مردم مهم است. ایشان همیشه دقیقا همین را می گویندکه ما می خواهیم حال مردم را خوب کنیم؛ هم باید حال خودمان خوب باشد، هم حال مردم به خاطر همین از یک ماه قبل شرایطی را برای رسیدن به این هدف ایجاد می کنند. معمولا 30-20 روز فقط تمرین می دهند. تمرین می کنیم که حال همه مان خوب باشد، همسطح باشیم، همه لذت ببریم و عوامل گروه و عروسک گردان ها با همدیگر هماهنگ شویم. مجموعه «کلاه قرمزی» (برخلاف اکثر کارهای تلویزیونی) برای آقای طهماسب کاری نیست که فقط بخواهند کاری کنند و برای آن پولی بگیرند. همیشه قلبی کار می کنند ودنبال جنبه هنری و مردمی کار هستند، نه پول آن. از دل این فضا، چنین کاراکتری درمی آید به خاطر همیه تکیه کلام ها و حرکت فامیل دور چشم مردم را می گیرد. وقتی چنین کاراکتری خلق شود، مسلما معروف می شود.کاراکترهایی مثل باب اسفنجی، مرد عنکبوتی و ... هم حتما اولش ایده پردازی و تمرین داشته اند وسعی کرده اند تا کارشان کلیشه نشود و به این سطح برسند.



فامیل دور چه ویژگی هایی دارد که این قدر برای مردم جذاب است؟ مثلا یکی از ویژگی هایش این است که ما تا به حال عروسک بزرگسال کمتر داشته ایم.

- فامیل دور در واقع یک عروسک بزرگسال است که بچه گانه رفتار می کندت. همه مردم از آدم های مسنی که مثل بچه رفتار می کنند، خنده شان می گیرد و برایشان دوست داشتنی هستند. همه ما در فامیل و خانواده مان چنین آدم هایی را حتما دیده ایم؛ عمو، پدر بزرگ یا پدری که باعث شده همیشه حالمان خوب شود و یک خرده بهش بخندیم و هوایش را داشته باشیم. این کاراکتر هم همین جوری است. یعنی آدم بزرگسال است که می خواهد جلوی بچه ها کم نیاورد ولی به شدت چگانه فکر و با بچه ها کم نیاورد ولی به شدت بچگانه فکر و با بچه ها عین خودشان رفتار می کند. آنقدر روی فامیل دور کار کرده اند که اگر بگویند شعر بخوان، دقیقا می داند چه شعری بخواند. حرکت ها و ضب المثل مخصوص خودش را دارد. حتی اگر اسم غذا بیاید، غذای مخصوص خودش را دارد. ما به دستور آقای طهماسب برای همه شخصیت هایمان یک شناسنامه مفصل درمی آوریم. مثلا اگر از فامیل دور بپرسید چه گلی را دوست دارد سریع می گوید گل یاس امین الدوله! دقیقا می داند می داند چه غذایی را دوست دارد و از چه واژه هایی خوشش می آید. همه عروسک ها این شناسنامه مکتوب را دارند. به محض اینکه اشاره شود، هر عروسک دوست داشتنی های خودش را می گوید. یعنی هر کاراکتر شناسنامه دار است چون هویت و یک شخصیت مستقل دارد، به چشم می آید و بامزه است. مردم هم کاراکترهای بامزه و خنده دار را دوست دارند. فامیل دور رفتارهای بچگانه ای دارد که دوستش دارند و حرف هایی درباره دور و دوردست و ... می زند که یک خرده احمقانه به نظر می رسد ولی فلسفه عمیقی توش هست، همه اینها جذابش کرده.

از کجا می فهمید که فلان دیالوگ و فلان حرکت مال فامیل دور است و خارج از چارچوب شخصیتش نیست؟

- با گذشت زمان، حرکت هایی درمی آید که می بینیم جواب می دهد و آنهار ا فیکس می کنیم. مثلا در سال اول اصلا از عروسک گردانی فامیل دور راضی نبودم. الان که فیلم هایش را می بینم، واقعا خجالت می کشم. بعضی وقت ها شل است و حرکتی ندارد. یک جورهایی انگار شخصیتش پخته نشده اما سال دوم و سوم به بعد متناسب با شخصیت آن، دیالوگ ها و حرکت هایی در تمرین ها به وجود آمد. ما در طول تمرین ها همه جور افعالی را تمرین می کنیم. همه عروسک ها از کلاه قرمزی و فامیل دور تا «گابی» و «جیگر» فعل های نمایشی مثل ترس را تمرین می کنند. همه عروسک ها باید متناسب با سن خودشان و چند جور بترسند. بعد آقای طهماسب رتوش می کند و ایراد می گیرد و می گوید این کنش و واکنش متناسب با سن و شخصیت تو هست یا نیست. مدام روتوش می کند تا اینکه قوتی اسم ترس می آید، منِ فامیل دور با توجه به تمرینی که کرده ام، می دانم الان باید چه جوری بترسم و ذوق کنم و سر کدام دیالوگ باید چه رفتاری از خودم نشان بدهم. همه اینها براساس همان تمرین هاست. وقتی دوستان می آیند می گویند من مرده آن حرکت و دیالوگ فامیل دور هستم، توی ذهنمان می سپاریمخ و می گوییم پس این جواب داده و نگهش می داریم و چیزهای دیگری را رتوش می کنیم.

از ویژگی های فامیل دور کدامشان ایرانی است؟

- اینکه بعد از هر دیالوگی می خواهد یک شعر بخواند، عادت اکثر مردم ایران است که دوست دارند شعر بخوانند. حرف هایی هم که می زند ایرانی است. فامیل دور با چیزهای بیگانه هم بیگانه است، به طور مثال فرهنگ های مثل فرهنگ موبایل را نمی داند. انگار از قشر آدم قدیمی هاست. مثلا با در اتوماتیک اصلا مشکل دارد. ظاهرا شکل سنتی همه چیز را دوست دارد. صداپیشه هم روی ایرانی بودن آن خیلی تاثیر گذاشته است.



آقای مالکی و شما چه ویژگی هایی از خودتان را به فامیل دور اضافه کرده اید؟

- همه عروسک ها، جدا از اینکه کارگردان و عروسک ساز آن را از ابتدا خلق کرده اند، اکثرا زیر سایه صداپیشه شان شکل گرفته اند. مثل فامیل دور که زیر سایه بهادر مالکی شکل گرفته. آقای طهماسبی چند نفر را برای فامیل دور تست زدند ولی زیاد به دلشان ننشست. گفت احساس می کنم باید بیشتر کار کنیم تا اینکه بهادر مالکی آمد. آن روزهای اول که ما تست می کردیم، بهادر به خاطر کمر درد سر تمرین نمی آمد. بعد که آمد، امیر سلطان احمدی گفت بهادر مالکی یکسری تکیه کلام دارد که می تواند ما به ازای بیرونی فامیل دور باشد؛ مثلا وقتی چیزی می گوید از بقیه می خواهد که ادایش را دربیاورند و بعد می پرسد: «من چجوری ام؟»وقتی در لحظه می خندد، به بقیه می گوید من الان چه جوری می خندم؟ بقیه حتما باید ادایش را دربیاورند. با بهادر که اتود زدیم، آقای طهماسب کلی خندیدند. به هر حال فامیل دور کاراکتری است که به جای اینکه ادای مردم را دربیاورد، از مردم می خواهد که ادای خودش را دربیاورند و خودش به خودش می خندد. به مردم نمی خندد. این حس خوبی در مردم ایجاد می کند. یک ویژگی مشترک دیگر هم این است که بهادر می گوید من در زندگی ام با «در» مشکل دارم. واقعا هم همینطوری است اما خیلی ها باورشان نمی شود! خودش هم شعرهای حافظ را حفظ کرده است و می خواند یعنی بیشتر این حرف زدن های بهادر، در فامیل دور وجود دارد. صدا هم صدای خودش است و اصلا صداسازی نمی کند، فامیل دور بزرگسالی است که دل مهربانی دارد و مثل بچه ها پاک و ساده است و بهادر دقیقا اینجوری است، بیشتر خصوصیات او در فامیل دور هست. من هم توانسته ام متناسب با این اداها، عروسک را جان و حرکت بدهم. واقعا اعتراف می کنم که بیشتر شخصیت پردازی فامیل دور، مدیون بهادر است؛ به خاطر طنز شیرینی که دارد. خود بهادر وقتی صحبت می کند، آنقدر شیرین حرف می زند که واقعا از هر صحبتش لبخند به لب تان می نشیند.
  • شمین کاکاوند
محمد علی طالبی در حالی ادعای مالکیت معنوی «شهر موش ها» را کرده که در این میان تلویزیون به عنوان مالک اصلی هیچ ادعایی روی این فیلم ندارد. در گفتگویی با علی زارعان مدیر گروه کودک شبکه دو، منیژه حکمت و محمدعلی طالبی این مسئله را بررسی نموده ایم.
روزنامه هفت صبح: موش ها در آستانه آمدن روی پرده با یک حاشیه جدی مواجه شدند: «یک ادعای حقوقی درباره رعایت نکردن حقوق معنوی.» این حقوق معنوی چیست و چرا حاشیه ساز شده، نکته ای است که در پیگیری ها پاسخ شفافی از سوی کارگردان مدعی پیدا نکردیم.
محمد علی طالبی کارگردان «شهر موش ها 1» معتقد است سازندگان «شهر موش ها 2» باید حق معنوی او و همکارانش را رعایت می کردند. سوال پایه ای که در گرد و خاک این خبر گم شد این است که مگر حق رایت عروسک ها متعلق به جناب طالبی است؟ مگر ایشان بعد از گُل کردن موش ها و در بزنگاه تصمیم برای نسخه سینمایی به عنوان کارگردان هنری به کار دعوت نشده اند؟ مگر سهم شان را از کارگردانی فیلم نگرفته اند؟ مگر به شرط شرکت در حق رایت عروسک ها پذیرفته اند کارگردان باشند؟ و نکته مهمتر اینکه حق رایت عروسک ها متعلق به تلویزیون است و اگر اعتراضی هم باشد از جانب این رسانه است نه شخص دیگری. 

این ماجرا را در گفتگویی با منیژه حکمت (تهیه کننده شهر موش ها 2) و علی زارعان (مدیر گروه شبکه دو) پیگیری کردیم. محمد علی طالبی هم ترجیح داد سوالات ما بدون جواب منتشر شود.

مالکیت تلویزیون و چند سوال

پیش از مرور ادعای جناب طالبی یک فلش بک می زنیم به عقب؛ به زمانی که مرضیه برومند یکسری شخصیت عروسی بامزه در «مدرسه موش ها» خلق کرد و خیلی زود میان مخاطبان تلویزیون جا افتادند. دل بری شان به قدری بود که هنوز هم بعد از گذشت سی و چند سال، این شخصیت های عروسکی جزو محبوب ترین کاراکترهای تلویزیون شناخته می شوند.

سال 64 سرکار خانم برومند تصمیم گرفت نسخه سینمایی عروسک هایش را هم بسازد. بعد از بده بستان میان او، تلویزیون و بنیاد فارابی مقدمات ساخت «شهر موش ها» فراهم شد. محمدعلی طالبی هم به عنوان کارگردان سینمایی این فیلم کنار مرضیه برومند (کارگردان عروسکی) قرار گرفت. 

برومند مالک معنوی موش های محبوب

دو سال پیش برومند سراغ «شهر موش ها 2» رفت و این بار تصمیم گرفت خودش پشت دوربین بایستد. حالا در آستانه اکران فیلم، محمدعلی طالبی مدعی شده او و چند نفر از همکارانش که در ساخت «شهر موش ها 1» همکاری داشته اند صاحب حقوقی معنوی اند و ... این ادعا در حالی مطرح می شود که خاستگاه موش ها تلویزیون است و اگر ادعایی هم باشد از جانب این رسانه است نه جناب طالبی. او وقتی از سوی برومند به عنوان کارگردان شهر موش ها 1» دعوت شد که این عروسک ها در تلویزیون تبدیل به برند شده بودند و مالکیت شان مشخص بوده...

یک ادعای حقوقی

جرقه حاشیه موش ها پس از گفتگوی محمدعلی طالبی با ایسنا زده شد؛ جایی که او نسبت به رعایت نشدن حقوق معنوی اش در ساخت «شهر موش ها 2» اعتراض کرد. او گفته: «فیلمی را با نام شهر موش ها حدود 30 سال پیش کارگردانی کردم و با بنیاد سینمایی فارابی قراردادی بستم که براساس این قرارداد یک مشارکت مالی در فیلم داشته باشم. علاوه بر من، تعداد دیگری از همکارانم که از بهترین های این عرصه هستند، 9 ماه بر روی این پروژه زحمت کشیدند. خانم مرضیه برومند کارگردان عروسکی و من هم کارگردان کار بودم. بعد از 30 سال، اخیرا شهر موش ها برگرفته از شهر موش ها 1 ساخته شده است که شواهد این موضوع از بیلبوردها و تبلیغات مشخص است.»

این کارگردان سپس بحث مالکیت حقوق معنوی را مطرح کرده: «تهیه کنندگان «شهر موش ها 2» بدون اینکه سابقه ای در این کار داشته باشند، به صورت خودجوش تصمیم به این کار گرفتند و حتی یک تلفن هم به ما نزدند، در حالی که ما در این اثر یک حقوق معنوی داریم. علاوه بر من آقای محمدرضا علیقلی آهنگساز که کپی رایت موسیقی را داشته است، تدوینگر و دوستان دیگر، هم کارشان سرمایه بوده و هم به صورت مشارکتی قرار بود موقع اکران در سود فیلم شریک باشند.»

او با تاکید بر اینکه پدید آورندگان باید حقوق شان رعایت می شد، تاکید کرده: «معتقدم این موضوع برخلاف قوانین حقوق مولفین و مصنفین کشور است. این در حالی است که دست اندرکاران شهر موش ها 2 نه تنها حقی برای ما قائل نشدند بلکه در مراسم مختلف برای تولید این فیلم، از جمله افتتاحیه از ما دعوت هم نکردند.»

بخش دیگری از گفته های طالبی مربوط به چرایی اعتراض دیرهنگام است: «پیش بینی نمی کردم که این فیلم در ادامه شهر موش های قبلی باشد ولی بعد از اینکه بیلبوردها را دیدم، متوجه شدم فیلم مستقلی نیست.»

از آن سو محمدرضا علیقلی آهنگساز فیلم «شهر موش ها» هم گفته: «دغدغه اصلی من حقوق معنوی ام است و نکته اصلی این است که ام در فیلم شهر موش ها جزو سهامداران بودیم و شریک بنیاد سینمایی فارابی، بنابراین به عنوان کسانی که در این اثر سهم داشتند باید با ما هماهنگ می شد.»

ابهامات بی پاسخ از سوی طالبی

گفته های محمدعلی طالبی نکات مبهمی در خود دارد. با او تماس گرفتیم تا با حضور خودش آنها را بررسی کنیم. این کارگردان با احترام تمام، پاسخ سوالاتمان را داد ولی در نهایت آن را گپ و گفتی دوستانه عنوان کرد و اجازه انتشار نداد. سه سوال مطرح شده این بود: «شما سهمتان را از کارگردانی «شهر موش ها» گرفته اید؟»، «خالق شخصیت های عروسکی مرضیه برومنداست؛ موقع ساخت فیلم در قرارداد قید کرده بودید در صورت ساخت فصل های بعدی سهم خواهید داشت؟»، «بدون شک بخشی از موفقیت «شهر موش ها» حاصل نگاه و تلاش شما است ولی در هر حال مالک معنوی عروسک ها تلویزیون است نه شما؛ مدرکی دال بر مالکیت دارید؟»

تلویزیون می تواند ادعای مالکیت کند؟

همانطور که طالبی در بخش دیگری از مصاحبه اشاره کرده، تهیه کننده «سریال مدرسه موش ها» تلویزیون است. به عبارتی طبق اصول و ضوابطی که در صدا و سیما وجود دارد، مالکیت معنوی تمام محصولات عروسکی تلویزیونی که به واسطه حضور در این رسانه به شهرت رسیده اند و به عبارتی «برند» شده اند، متعلق به این سازمان است. تا زمانی هم که از طرف صدا و سیما اجازه صادر نشود، برنامه ساز نمی تواند خارج سازمان، از آنها استفاده کند. 

این ضوابط در سال های اخیر درباره عروسک های «کلاه قرمزی»، «سنجد» و «پنگول» وجود داشته و هر کدام از آنها برای تولید نسخه سینمایی، موظف به رعایت شان بوده اند. مسئله شهر موش ها اما تا حدی متفاوت است. مرضیه برومند، «مدرسه موش ها» را سال 60 به تلویزیون آورد و آن زمان، قوانین به این صورت نبود. حتی سال 64، زمان ساخته شدن فیلم سینمایی «شهر موش ها» هم تلویزیون مشکلی با واگذاری مالکیت عروسک ها به خود برومند نداشت.

بعد از ادعای محمد علی طالبی درباره مالکیت «شهر موش ها»، قضیه مالکیت تلویزیون هم می تواند به مسئله ای قابل بحث تبدیل شود. آیا ممکن است بعد از دو دهه، تلویزیون هم ادعای مالکیت کند؟

پاسخ تلویزیون

برای باز شدن موضوع، این مسئله را با علی زارعان، مدیر گروه کودک و نوجوان شبکه دو در میان گذاشتیم. او گفت که بهتر است این سوال را با خود مرضیه برومند مطرح کنیم و از آنجایی که خانم بسیار صادق و درستکاری است، حتما جواب درستی به این سوال خواهد داد.

زارعان درباره اینکه آیا بالاخره مالکیت «شهر موش ها» به طور کامل به برومند واگذار شده یا نه هم توضیح داد: «من اصلا اطلاعی ندارم. شاید قبل از اینکه من به عنوان رییس گروه کودک کارم را شروع کنم یکسری قوانین دیگری در جریان بوده اما واقعیتش من چیز خاصی در این زمینه نشنیده ام؛ برای همین هم می گویم اگر با خانم برومند صحبت کنید خیلی روشن تر قضیه را برایتان روشن می کند.» 

بنابراین آنطور که پیداست، تلویزیون در زمینه «شهر موش ها 2» خودش را صاحب هیچ حق مالکیتی نمی داند.

فارابی مالک است نه تلویزیون

در ادامه هم با منیژه حکمت، یکی از تهیه کنندگان «شهر موش ها 2» تماس گرفتیم. قصدمان این بود تا در گفتگو با او ماجرای مالکیت تلویزیون و در ادامه مرضیه برومند را بررسی کنیم. سرکار خانم حکمت که به حسن رابطه با رسانه ها شهره اند، این بار نیت ما را به «جوسازی رسانه ای» تعبیر کرد. همین تنش باعث شد گفتگو عقیم بماند. او به این نکته بسنده کرد که تهیه کننده «شهر موش ها 1» بنیاد فارابی بوده و الان هم کلیه حقوق معنوی کار متعلق به اوست و تلویزیون هم هیچ مالکیتی روی کار ندارد.

بازخوانی یک گفتگو

برای روشن شدن بیشتر ماجرای «حق رایت شخصیت های تلویزیونی» بازخوانی گفتگوی نگار استخر در ماجرای سینمایی شدن «سنجد» تا حدودی می تواند گره گشا باشد. زمانی که بحث ساخته شدن نسخه سینمایی «سنجد» به میان آمده بود، نگار استخر عنوان کرد که مالکیت این عروسک متعلق به تلویزیون است و تا مدیر گروه شبکه اجازه ندهد، اجازه ساخت نسخه سینمایی آن را ندارد.

او همان زمان در پاسخ به این سوال که پس چرا برای «شهر موش ها» چنین سختگیری هایی صورت نگرفته توضیح داده بود: «احتمالا مدیر گروه آن زمان سختگیری نکرده و چنین اجازه ای را داده است. البته درباره مدرسه موش ها، می توان آن را به حساب متفاوت بودن نسخه سینمایی و تلویزیونی آن دانست. در نسخه سینمایی مدرسه موش ها، شخصیت ها و عروسک ها همان بودند اما فضای داستان کاملا متفاوت شده بود.»

به هر حال این مسئله کاملا روشن است که در دهه شصت، از قوانینی که امروز برای عروسک های برند شده در تلویزیون، تعیین شده خبری نبوده و مرضیه برومند به عنوان صاحب قانونی این شخصیت ها شناخته می شده.
  • شمین کاکاوند