تلویزیون باز هم ناز کلاه قرمزی را می خرد؟

ایرج طهماسب طبق روال پنج سال گذشته، دیروز مجددا اعلام کرده که برای نوروز امسال برنامه ندارد. آیا مدیران مثل هر سال راه مذاکره با این تیم را باز می گذارند یا محله گل و بلبل را برای تعطیلات عید به کلاه قرمزی ترجیح می دهند؟

روزنامه هفت صبح - مرجان فاطمی: عوامل «کلاه قرمزی» چند روز گذشته اعلام کرده اند که برای ایام نوروز برنامه ندارند. ایرج طهماسب، کارگردان و مجری این برنامه به ایسنا گفته که امسال قصد ندارند کلاه قرمزی را برای تلویزیون آماده کنند.

این در حالی است که همین چند ماه قبل، خود او به همراه حمید مدرسی، تهیه کننده مجموعه، از ساخت قطعی «کلاه قرمزی 95» خبر داده بودند. این پنجمین سالی است که سناریوی «از عوامل انکار و از شبکه اصرار» برای ساخت این مجموعه تکرار می شود. 

امسال اما ماجرا یک مقدار فرق می کند. چند ماه قبل، یکی از عوامل برنامه عموپورنگ از احتمال مذاکره مدیران شبکه دو با «محله گل و بلبل» برای ساخت مجموعه نوروزی صحبت به میان آورد و توضیح داد که ممکن است عموپورنگ، جایگزین کلاه قرمزی شود. یعنی امسال واقعا «کلاه قرمزی» ساخته نمی شود و عموپورنگ جای آن را می گیرد؟ یا باز هم عوامل «کلاه قرمزی» به دنبال گرفتن زیرلفظی از مدیران هستند؟

خبر تولید قطعی برنامه در مرداد

دو ماه قبل، یکی از عوامل برنامه «محله گل و بلبل» در گفتگو با هفت صبح توضیح داد که مدیران شبکه دو از برنامه جدید عموپورنگ استقبال کرده اند و حتی احتمال دارد نوروز امسال، به جای «کلاه قرمزی 95»، از عوامل این برنامه بخواهند برای باکس شبانگاهی این شبکه برنامه بسازند. همان زمان هفت صبح در خبری اعلام کرد که احتمالا برای نوروز امسال از «کلاه قرمزی 95» خبری نیست. 

انتشار این خبر با واکنش شدیدی از سوی حمید مدرسی، تهیه کننده مجموعه و خود ایرج طهماسب، روبرو شد. آنها به سرعت این خبر را تکذیب و اعلام کردند: «این روزها شایعه شده که کلاه قرمزی دیگر ساخته نمی شود اما باید بگویم علاوه بر اینکه «کلاه قرمزی» را برای نوروز سال 95 آماده می کنیم، نسخه سینمایی آن نیز پروانه ساخت گرفته و وارد مرحله پیش تولید شده. قصد داریم سریال «کلاه قرمزی» را پیش از نوروز 95 ضبط کنیم که در ایام نوروز با عجله به انجام کارهای آن نپردازیم و با آرامش کارهایش را دنبال کنیم.»

شروع سناریوی تکراری

سه ماه بعد از این واکنش صریح درباره تولید قطعی «کلاه قرمزی»، ایرج طهماسب روز گذشته به ایسنا گفته که امسال به دلیل ساخت سینمایی «کلاه قرمزی و دوستان» امکان ساخت مجموعه را ندارند. او گفته: «در جلسه ای که با مدیران صداوسیما گذاشته ایم به آنها پیشنهاد داده ایم حالا که 6 ماه فرصت تا پایان سال هست، بودجه این برنامه را در اختیار دیگر برنامه سازان قرار بدهند تا در ایام عید نوروز، تماشاگر برنامه جدید و جذاب برای کودکان باشیم.»

این در حالی است که حمید مدرسی از همان زمان درباره ساخت فیلم صحبت به میان آورده و توضیح داده بود که می خواهد هر دو پروژه را در کنار هم پیش ببرند! 

این خبر روز گذشته در سایت های مختلف بازنشر داده شده و مخاطبان نسبت به آن واکنش نشان داده اند. کاربران همگی از این مسئله ابراز نگرانی کرده و نوشته اند که در غیاب «کلاه قرمزی» دیگر نوروز، تلویزیون تماشا نمی کنند یا از آنها خواسته اند قید ساختن فیلم را بزنند و برگردند.

اتفاق مشابه زمان کلاه قرمزی و بچه ننه

تیم کلاه قرمزی، سال 90 و همزمان با تولید «کلاه قرمزی و بچه ننه» هم دقیقا همین روش را پی گرفتند. آنها اعلام کردند که به خاطر مشغول بودن به ساخت «کلاه قرمزی و بچه ننه» امکان ساخت «کلاه قرمزی 91» را ندارند.

با این حال اما از اواسط زمستان 90، خبرهایی از گوشه و کنار شنیده می شد که طهماسب ساخت این مجموعه نوروزی را شروع کرده و در سکوت خبری دارد آن را پیش می برد. عوامل این برنامه اما تا یک هفته مانده به نوروز، هیچ حرفی راجع به این مسئله نزدند و ناگهان اعلام کردند که نوروز منتظر کلاه قرمزی باشید.

قرار بود کلاه قرمزی 92 هم منتفی باشد

وضعیت ساخت «کلاه قرمزی 92» هم دقیقا به همین ترتیب پیش رفت. اوایل بهمن 91 اعلام شد که کلاه قرمزی کلید خورده و برای پخش نوروزی آماده می شود. دقیقا یک ماه بعد و در روز 6 اسفند، حمید مدرسی تهیه کننده مجموعه، گفتگویی با رسانه های مختلف انجام داد و گفت که پخش «کلاه قرمزی 92» منتفی است.
 
او گفته بود که با توجه به مشکلات مالی و اداری، ساخت این پروژه متوقف شده و با این شرایط، کلاه قرمزی در نوروز، میهمان خانه ها نمی شود تا اینکه بالاخره 23 اسفند یعنی یک هفته مانده به شروع سال نو، خود مدرسی حرفش را پس گرفت و گفت که با وجود مشکلات متعدد مالی و غیرمالی، ساخت سری جدید کلاه قرمزی مقابل دوربین رفته و در ایام نوروز پخش می شود.

نامه نگاری طهماسب برای نوروز 93

در سال 93 مجددا این اتفاق تکرار شد. اواخر دی، مدیر شبکه دو اعلام کرد که پخش «کلاه قرمزی 93» برای نوروز قطعی است و عوامل مشغول آمده سازی آن هستند. اوایل بهمن 92 ایرج طهماسب یادداشتی نوشت و ساخت «کلاه قرمزی 93» را منفی دانست. او در یادداشت اش نوشته بود: «اینجانب - ایرج طهماسب - در طول یک سال گذشته، هیچ جلسه ای با هیچ مدیری از سازمان صداوسیما نداشته ام و نمی دانم وقتی صحبت و قراری گذاشته نشده، چرا باید شایعه تولید و پخش «کلاه قرمزی 93» از اخبار سراسری پخش شود. آرزومندم برنامه سازان دیگر سازمان، جهت ساخت مجموعه جذاب دیگری برای کودکان اقدام کنند تا نوروزی شاد در پیش رو داشته باشیم...»

بلافاصله بعد از انتظار این یادداشت، مدیر شبکه دو گفت: «مجوز تولید برنامه «کلاه قرمزی» را برای تولید و پخش در ایام عید 93 صادر کرده ایم و در حال مذاکره با گروه تولید هستیم.»

طهماسب مجددا یادداشتی نوشت و گفت قرار شد کار را با همه سختی و کمبود زمن اجرا اجرا کنیم. فعالیت را شروع کردیم و همه آمدند هزینه کردیم اما ر<سا هر چه دستور می دهند، کار پیش نمی رود!!!؟؟؟ گویا کسانی در تلویزیون مثل رؤسا و مردم علاقمند به این مجموعه نیستند. از تلویزیون عذرخواهی می کنم و امکان ادامه همکاری با آنان را ندارم. این برنامه را به شکل دیگری برای مردم عرضه خواهم کرد. امسال تلویزیون برنامه کلاه قرمزی 93 ندارد. شبکه خصوصی هم نداریم و مجبوریم آن را نسخه به نسخه چاپ کنیم و به دست مردم برسانیم.» با همه این اوصاف، برنامه تولید شد و روی آنتن رفت.

مذاکره به کجا می رسد؟

بهانه ها در سال های مختلف متفاوت بود اما همه شان یک نتیجه داشت؛ اینکه مخاطبان بلافاصله بعد از انتشار این خبر، در شبکه هیا اجتماعی اعتراض راه می انداختند و هر بار مدیران را متهم می کردند که در اوج بی برنامگی، تلویزیون دارد همین سرمایه ها را هم از دست می دهد. مدیران هم مجددا وارد مذاکره می شدند و نهایتا به توافق مالی می رسیدند و «کلاه قرمزی» روی آنتن می رفت.

این اتفاق هر سال همین موقع ها شروع می شد و تا اسفند به سرانجام می رسید. با تکیه بر تمام اتفاقات سال های قبل، بعید به نظر می رسد این اظهارنظر ایرج طهماسب مبنی بر منتفی بودن ساخت «کلاه قرمزی 95» چندان هم قطعی باشد؛ مخصوصا اینکه خود طهماسب همین چند ماه قبل در صفحه اینستاگرامش صراحتا اعلام کرد که برنامه را قطعا می سازد.

احتمالا در چند روز آینده خبرهایی از سوی مدیران درباره پخش یا عدم پخش کلاه قرمزی خواهیم شنید. البته از آنجایی که امسال عموپورنگ هم به مناسبات برنامه های نوروزی شبکه دو اضافه شده، باید دید آیا مذاکرات با کلاه قرمزی بالاخره جواب می دهد یا باکس ساعت 20 تعطیلات عید در دست عموپورنگ قرار می گیرد.

حاجی‌عبداللهی: «پنگول» قرار بود الاغ باشد!

هومن حاجی‌عبداللهی گفت: از شانس من،‌ پسر ۲ ساله‌ام از عروسک پنگول می‌ترسد و عاشق کلاه‌قرمزی است و من که خودم صداپیشه پنگول هستم،‌ باید برای جانان، سی‌دی کلاه‌قرمزی بخرم.

خبرگزاری فارس: «هومن حاجی عبداللهی» در گفت‌وگو با ما درباره حضورش در برنامه کودک، سریال و فیلم‌های سینمایی گفت:‌ این را قبول دارم که در اغلب مدیوم‌هایی چون:  دوبله انیمیشن،خودم را بازیگر می‌دانم، اما از آنجایی که کار حرفه‌ای‌ام را با بازیگری شروع کردم و در کارنامه‌ام چند کار سینمایی و سریال دارم، دغدغه اول زندگی کاریم نیز بازیگری است.

وی ادامه داد:‌ در این زمینه اولویت بندی هم دارم. بازیگری را انتخاب کردم، اما در کنارش هیچ دلیلی نمی‌بینم تا به کارهای دیگرم نرسم. دوبله انیمیشن، کار عروسکی، مسابقه و ... را در کنار یکدیگر انجام داد. 

معتقدم در هر حیطه‌ای که بتوانم حرفی برای گفتن داشته باشم و موفق ظاهر شوم، حتما وارد شده و کارم را به سرانجام می‌رسانم. منتهی در این بین استثنایی هم وجود داشت و آن هم این بود که برای حضور در «پایتخت4» به مدت سه ماه پنگول را کنار گذاشتم تا با ذهن متمرکز بتوانم در این سریال بازی کنم.

بازیگر سریال «آقا و خانم سنگی» افزود:‌در حال حاضر هفته‌ای یک روز برای ضبط تولیدی برنامه «رنگین کمان» به استودیو می‌روم،آنهم برای احترام به کودکانی که پنگول را دوست دارند.

وی درباره حضورش در برنامه «رنگین کمان» نیز بیان داشت: حدود هشت سال از زمان پیدایش پنگول در برنامه «رنگین کمان» می‌گذرد و تا به حال هیچ عروسکی را در تاریخ تلویزیون نداشتیم که مثل پنگول در تمام روزهای سال برنامه اجرا کند،حتی کلاه قرمزی و پسرخاله نیز هر روز از سال در تلویزیون برنامه ندارند.

حاجی عبدالهی با اشاره به حال و هوای کار کودک برای خودش نیز گفت:‌کار کودک حال و هوای دیگری دارد، آنهم به این دلیل که بچه‌ها یا به سرعت باورت می‌کنند و یا به سرعت تو را پس می‌زنند،‌پس باید مراقب باشی تا بر اساس سلیقه آنها عمل کنی.

بازیگر فیلم سینمایی «آهوی پیشونی سفید» در ادامه درباره دلیل محبوبیت پنگول نزد بچه‌ها افزود:معتقدم که دوست داشتن پنگول از بزرگترها به بچه‌ها رسید.

 تکه کلام‌ و بداهه‌های این عروسک که به عبارتی بزرگانه بود،برای بزرگترها جالب بود و همین باعث شد کودکان با دیدن علاقه والدین خود به پنگول، به دیدن آن رغبت پیدا کنند و آنها هم نسبت به این عروسک تعلق خاطر پیدا کنند.

این بازیگر و دوبلور درباره شخصیت پنگول ادامه داد:‌ پنگول نمونه نسل حاضر جواب امروزی است که در برخی مواقع بزرگترها که جوابی برای سوال‌هایشان ندارند،‌ آنها را بی‌ادب خطاب می‌کنند و باید بگویم که او نماد قشر حاضر جواب امروزی است.

صداپیشه عروسک پنگول درباره شکل گیری این عروسک در برنامه «رنگین کمان» بیان داشت: هنوز هم می‌گویم اگر صدای پنگول را فرد دیگری می‌گفت،‌تا این اندازه مورد توجه واقع نمی‌شد،آنهم به این دلیل که من از همان ابتدا می‌دانستم که می‌خواهم با پنگول چه کار کنم.

 حمل بر خودستایی نشود، اما همان ابتدای شکل گیری این عروسک به همراه علی زارعان مدیر گروه آن زمان گروه کودک و نوجوان و امیر کاوه تهیه کننده، زمانی حدود یکسال برای شکل گیری شخصیت این عروسک فکر کردیم. در ابتدا قرار بود عروسک ما الاغ شود نه گربه،‌ اما به دلیل برخی از مسائل گربه شد.

وی افزود: نکته مهم درباره پنگول این بود که شخصیت این عروسک با توجه به توانایی‌های من طراحی شد و به همین دلیل است که با جرأت می‌گویم اگر این عروسک با صدای هر صداپیشه دیگری بروی آنتن می‌رفت تا به این اندازه مورد توجه واقع نمی‌شد.به عبارتی پنگول امضای ما را پای خودش دارد.

این صداپیشه با اشاره به برنامه‌های عروسکی دیگری که از تلویزیون پخش می‌شد،‌بیان داشت:یادم هست زمانی عروسک‌ها فقط عروسک بودند و هیچ حرف تازه‌ای برای بچه‌ها نداشتند، می‌آمدند و برای بچه‌ها آواز می‌خواندند و می‌رفتند،همین.

 اما در این بین من با یک شخصیتِ شیرین و مثبت به نام پنگول کاری کردم که هم بزرگترها و هم کودکان را به برنامه‌های عروسکی جذب کردم.

وی که سالها پیش صداپیشه برنامه سیاسی-عروسکی شبکه دو سیما بود،درباره تفاوت بین عروسک پنگول با سایر عروسک‌هایی که تا به حال صداپیشه‌شان بوده است نیز گفت:در مدیوم کودک صداپیشه عروسک «چپل» در برنامه «رنگین کمان» بودم، اما هنوز هم بر این باورم که هیچ کدام‌شان به اندازه پنگول برایم خاص و منحصر به فرد نبودند.

بازیگر فیلم «چند می‌گیری گریه کنی» درباره تجربه حضور در دنیای کودک در این سالها و تلاقی آن با حس پدر شدنش نیز بیان داشت: دنیایی که با حضور پسرم به آن وارد شدم با دنیایی که از گذشته تجربه حضور در آن را داشتم،تفاوت بسیاری دارد. 

در دنیای جدید با حضور جانان می‌بایست خیلی از موارد را برای خودم نیز مرور کنم،برای مثال زمانیکه صدای گنجشک می‌آید، باید برای او یادآور شوم که این چه صدایی است. به طور کلی نگاهم به دنیای کودک‌ای که تا الان داشتم خیلی فرق کرده است. 

همچنین مدتی است به این نتیجه رسیدم که باید بدون خستگی بیشتر مطالب را به کودکان متذکر شویم و برایشان زمان بگذاریم.

دوبلور کارتون «شرک»‌ در ادامه گفت:‌ اغلب زمانی که من در خانه و در کنار فرزندم حضور ندارم، همسرم این بار را به دوش می‌کشد و زمانی که در خانه هستم سعی دارم کار دیگری انجام ندهم تا نبودنم را جبران کنم. 

این را هم باید بگویم که سریال «پایتخت» کارِ خاصی است وگرنه به خاطر هر کاری سه ماه دوری از خانواده را نمی‌توانم تحمل کنم.

وی با اشاره به علاقه فرزندش به پنگول ادامه داد:‌ از شانس من،‌ پسر دو ساله‌ام از عروسک پنگول می‌ترسد و عاشق کلاه قرمزی است و من که خودم صداپیشه پنگول هستم،‌باید برای جانان سی دی کلاه قرمزی بخرم.

حاجی عبدالهی درباره علاقه فرزندش به کارهای کودک تلویزیون نیز بیان داشت:‌هنوز آنقدر برایش جذابیت ندارد،اما سعی می‌کنم که اغلب اوقات با او به تماشای کارتون بنشینم و به عبارتی به تماشای کارتون ترغیبش کنم.

وی درباره کودکان امروزی که کمتر به سمت کارهای کودک گرایش دارند و در قبال آن وظیفه مسئولین در برابر این کودکان نیز گفت:‌ به نظرم دیگر نمی‌شود کاری کرد، چراکه زمانش گذشته و دیگر کنترل این موضوع از دستمان خارج شده است.فضای مجازی این گوی را ربود.

این بازیگر درباره ساخت فیلم سینمایی «پنگول» نیز گفت: در حال حاضر فیلم سینمایی «پنگول» ‌به هیچ جا نرسیده و به دلیل تغییر مدیریتی که در سازمان صدا و سیما اتفاق افتاد، این کار مسکوت مانده است. من از ساخته شدن این اثر استقبال می‌کنم و امیدوارم اگر روزی قرار است این اتفاق بیفتد، با فیلم‌نامه‌ای مستحکم و شرایط مالی خوبی پیش رود.

بازیگر فیلم سینمایی «گینس» درباره حضورش در سریال «پایتخت» گفت: در «پایتخت4» اتفاق لذت‌بخشی برای همه ما بازیگران اصلی افتاد و آن هم این بود که همه ما یکدیگر را از قبل می‌شناختیم و در دانشگاه با هم هم کلاس بودیم و در «پایتخت 4» مجالی فراهم شد تا همه ما در کنار هم بازی کنیم و از بازخوردهای مردم متوجه شدیم که ارتباط ما با هم به خوبی در آمده است.

وی درباره جایگاه شخصیت رحمت در کارنامه کاریش نیز بیان داشت: نقش‌های دیگرم را هم دوست دارم، اما به هر حال رحمت در کارنامه کاریم کار خاصی است، آنهم به این دلیل که گروه از کارگردانی گرفته تا نویسنده همگی خاص بودند و اگر بازیگری در کنار این جمع قرار بگیرد و تلاش خود را به کار ببندد قطعا به خوبی هم دیده خواهد شد.

این بازیگر درباره اینکه آیا برای ساخت «پایتخت» های بعدی ایده‌ای دارید؟ نیز گفت: هیچکس غیر از محسن تنابنده ایده‌ای در ذهن ندارد، آنهم به این دلیل که او در تمام سال به این سریال فکر می‌کند و تا سری دهم هم سوژه دارد.

حاجی عبدالهی حدس‌هایی برای شخصیت رحمت زد و بیان داشت: برای مثال این احتمال می‌رود که رحمت برای خواستگاری از سوسن آنقدر دنبال قطار دویده که تلف شده و مرده است و ممکن است که در «پایتخت5» حضور نداشته باشد و می‌تواند با گریم و ظاهر متفاوتی باشد چراکه موقعیت زندگیش تغییر کرده است.

انیمیشن، تکه پازل گمشده سینمای ایران

این روزها در میان فیلم‌های اکران شده در سینما، انیمیشن «شاهزاده روم» رنگ و بوی دیگری دارد.

روزنامه اعتماد - شراره داودی:  این روزها در میان فیلم‌های اکران شده در سینما، انیمیشن «شاهزاده روم» رنگ و بوی دیگری دارد؛ اثری که به خوبی با مخاطبان ارتباط برقرار کرده و علاوه بر اکران ویژه مدارس که صبح‌هاست، خانواده‌ها را دسته جمعی به سینما کشانده است. 

این فیلم سینمایی که پنجمین اثر سینمایی ایرانی است که در این ژانر تهیه و با استقبال خوبی هم مواجه شده، در ابتدای راه انیمیشن‌سازی است و حالا با دیدن آن می‌توان انتظار آثار متفاوت‌تری در این حوزه را داشت.

 در همین زمینه پای صحبت‌های برخی فعالان انیمیشن نشستیم و از آنها درباره مشکلات و روند کاری این بخش از سینما پرسیدیم. به گفته رییس انجمن سینمایی فیلمسازان انیمیشن ایران (آسیفا) انیمیشن یک هنر- صنعت است؛ صنعتی که خط تولید دارد و محصولی با استفاده از آدم‌های مختلف و تخصص‌های متفاوت تولید می‌شود.

 در ایران وضعیت تولید انیمیشن رشد زیادی داشته و کسانی که در این حوزه فعالیت می‌کنند، به تنهایی یا در گروه‌های کوچک توانسته‌اند خودشان را در سطح جهانی نیز مطرح کنند. روان‌بخش صادقی، رییس آسیفا با تاکید بر اینکه به هر حال انیمیشن تابع شرایط اقتصادی جامعه بوده و در سال‌هایی حتی تا مرز نابودی رفته است، به «اعتماد» می‌گوید: «همین اواخر در حدود ٧٠، ٨٠ درصد استودیوهای انیمیشن تهران تعطیل شدند، البته فقط بحث انیمیشن نبود، بلکه هرجایی که تولید داشت، به دلیل مشکلات مالی نتوانست سرپا بایستد و حمایت‌کننده‌هایی که عمدتا دولتی بودند، نتوانستند به حمایت مالی ادامه دهند و همین دلیل بر تعطیل شدن استودیوهای جوان‌تر بود. 

اما این موضوع باعث شد کسانی که در انیمیشن فعالیت می‌کنند، کارهای انفرادی انجام دهند و بخش هنری این صنعت افزایش تولید و کیفیت پیدا کند و تمرین روی کارهای کوچک و انجام پروژه‌های تک نفره سطح کارشان را بالا برد.»صادقی فعالیت‌های اقتصادی در زمینه انیمیشن را مهم توصیف می‌کند و معتقد است همان‌طور که صنعت انیمیشن در کشورهای دیگر اشتغالزا است و جزو شغل‌های پردرآمد محسوب می‌شود، در ایران هم همین شرایط می‌تواند رقم خورده و بخشی از درآمدهای کشور را بر عهده داشته باشد. چون در کشور علاوه بر پتانسیل هنری و نیروی متخصص، هم ابزارهای مناسب و به‌روزی داریم و هم برخی دیگر را می‌توانیم خریداری کنیم.

از حمایت صرفا دولتی رها شویم

رییس آسیفا با اشاره به اینکه حمایت‌ها نباید صرفا دولتی باشند، ادامه می‌دهد: «البته دولت موظف است که حمایت‌هایی را داشته باشد، چون انیمیشن کالای فرهنگی-هنری است که محصول آن نسلی را پرورش می‌دهد و در آموزش، آگاه‌سازی، اشاعه فرهنگ و رفتارهای صحیح اجتماعی موثر است و اگر حمایت صحیح اتفاق بیفتد، قابل فروش هم خواهد بود.»«انیمیشن تنها هنری است که در ایران و این روزها قابلیت صنعتی شدن دارد.»

 این جمله را صادقی با تاکید بسیار می‌گوید و می‌افزاید: «این صنعتی شدن در حیطه تولید انبوه و عموما برای تولیدات تلویزیونی اتفاق می‌افتد، البته منظور تنها شبکه‌ای تلویزیونی که می‌بینیم نیست، بخش زیادی از این شبکه‌ها، شبکه‌های کابلی، مجازی، اینترنت، موبایل و VOD را شامل می‌شوند و از طریق آنها می‌توان محصولات را عرضه کرد و در بازار رقابت حضور داشت که البته این اتفاق برای گروه‌های انفرادی بچه‌های انیمیشن افتاده است.»

 او در پاسخ به اینکه بزرگ‌ترین مشکل در بازار انیمیشن ایران چیست، توضیح می‌دهد: «با وجود اینکه مشکلات مالی در حوزه انیمیشن وجود دارد و میزان بودجه‌ای که برای آن در کل کشور اختصاص داده می‌شود زیاد نیست با این حال همین مقدار کم هم عمدتا به صورت غیرکارشناسانه و ناعادلانه توزیع شده و در بسیاری موارد در جیب برخی افراد غیرمتخصص و نامربوط رفته است. از همین رو شاید بتوان گفت انیمیشن بیشتر از سوءمدیریت‌ها در بحث کلان رنج می‌برد.

 نیاز است که یک شورای عالی با همراهی ارگان‌ها و وزارتخانه‌های مختلف برنامه‌های میان‌مدت و طولانی‌مدت را بریزند تا انیمیشن نیز به نتیجه برسد. چون ما در وجود افراد تکنیکی و هنری و همین‌طور تهیه تجهیزات پتانسیل و امکانات کم نداریم و به مدیریت صحیح و هوشمندی روی این عوامل انسانی نیاز است، از همین رو تاکید دارم یک شورای عالی و کلان که در آن وزارت صنعت، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و صدا و سیما و برخی سازمان‌های مرتبط حضور داشته باشند و برنامه‌ریزی‌های کلانی را برای انیمیشن انجام دهند.باید وجود داشته باشد.»

جشنواره‌های انیمیشنی

تنها جشنواره تخصصی که در زمینه انیمیشن در کشور برگزار می‌شود، دوسالانه پویانمایی است که کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان متولی برگزاری آن محسوب می‌شود. این دوسالانه سال گذشته دوره هشتم خود را پشت سر گذاشت و محمدرضا کریمی صارمی، دبیر آن در گفت‌وگو با «اعتماد» از روند تولید انیمیشن در سال‌های برگزاری جشنواره ابراز خشنودی می‌کند و می‌گوید: «در اولین دوره‌ای که جشنواره برگزار شد، چیزی در حدود ۳۰ اثر به دبیرخانه آمده بود، اما با گذشت دوره‌های مختلفی که جشنواره به شکل مستمر برگزار شد، حالا ۱۸۰۰ اثر می‌رسد که نشان از فعالیت گروه‌های مختلف در این عرصه دارد.» 

او درباره تاثیر جشنواره در دیده شدن هنرمندان توضیح می‌دهد: «کسانی که در این جشنواره برگزیده می‌شوند و کارهای‌شان مورد تقدیر قرار می‌گیرد، به خودی خود دیده می‌شوند، از طرفی برای‌شان بازار کار هم فراهم می‌شود و این نشان می‌دهد که جشنواره اعتبار دارد. 

با این حال خاصیت هنر این است که کار خوب دیده می‌شود. ما هم در این جشنواره به دنبال همین اهداف هستیم که پویانمایی را معرفی کنیم و آثاری که در کشور تولید می‌شوند را یک جا هم به نمایش بگذاریم.» 

کریمی با تاکید بر اینکه آثار پویانمایی برای همه سنین از آن جهت که دو عنصر تخیل و فانتزی را دارا هستند، جذابیت دارند، می‌گوید: «۸۰ درصد از تولیداتی که در زمینه پویانمایی در کشور وجود دارد، توسط تلویزیون و مرکز صبا صورت می‌گیرد، بخش‌های دیگر شامل تولیدات دانشجویی، مستقل و سازمان‌هایی مانند کانون و حوزه هنری می‌شوند.»

صادقی نیز که در تلاش برای برگزاری جشنواره مستقل و بین‌المللی انیمیشن در ایران است، برگزاری جشنواره‌ای ویژه و خاص برای انیماتورها را اتفاق خیلی خوبی می‌داند و می‌گوید: «دو سالانه پویانمایی از معدود محفل‌هایی است که بچه‌های فعال در انیمیشن را دور یکدیگر جمع می‌کند و از کارها و برنامه‌های یکدیگر باخبر می‌شوند.

 اما همان‌طور که در برخی کشورها سالانه چندصد جشنواره برگزار می‌شود و هرکدام اهداف و برنامه‌ریزی‌های مخصوص به خودشان را دارند، ما هم در ایران به دنبال برگزاری جشنواره‌ای بین‌المللی هستیم که ما را در رسیدن به اهداف‌مان کمک کند. 

این درست است که اگر در برگزاری جشنواره‌ها به هدف نرسیم، بودن‌شان زیادی است اما اگر جشنواره‌ای کار خودش را به شکل صحیحی انجام دهد، می‌تواند به آزاد شدن پتانسیل‌ها در کشور کمک و نیروهای جوان را وارد کار کند و با در نظر گرفتن بازارهای جهانی همگام با آنها پرورش‌شان دهد.»

 او در ادامه می‌افزاید: «در زیر مجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی متاسفانه جشنواره مستقل برای انیمیشن وجود ندارد و این درحالی است که جشنواره فجر برای جریان اکران و جشنواره حقیقت برای مستند و نیز فیلم کوتاه تهران عمدتا برای فیلم‌های داستانی جهت‌دهی شده‌اند و عمل می‌کنند.

 نگاه ما در این جشنواره صنفی است و می‌خواهیم به شکلی باشد که هم نگاه هنری داشته باشد و هم تولیدات انبوه و فروش و بازاریابی را در نظر بگیریم.»

مکتب انیمیشن ایرانی

شناساندن انیمیشن ایرانی از کارهایی است که باید انجام دهیم تا بتوانیم تعریف صحیحی از فعالیت‌های این هنر داشته باشیم، از همین رو صادقی تاکید می‌کند برند ایرانی باید شناخته و خط تولیدی برای آن در نظر گرفته شود. 

او در ادامه توضیح می‌دهد: «امروزه در بازارهای جهانی بیشتر انیمیشن‌هایی که می‌بینیم، محصولات کشورهای ژاپن، هند، چین و کره هستند و آنها به دلیل حضور مستمر در بازار جهانی توانسته‌اند فعالیت‌های گسترده‌ای در این زمینه داشته باشند.

 انیمیشن مانند صنایع دستی است که اگر کسی تنهایی کار کند، فقط کاری را انجام داده و محصولی را به صورت تکی تولید کرده، اما اگر همین محصول خط تولید داشته باشد، در اقتصاد کشور برایش طراحی انجام شده باشد و افراد متخصص بین‌رشته‌ای برای به ثمر رسیدن آن تلاش کرده باشند، علاوه بر حضور پررنگ گروه‌ها، اثرات فعالیت‌های هنری، فرهنگی و اقتصادی آنها را هم خواهیم دید.»

 او در ادامه با بیان اینکه امروزه برخی از افراد حاضر در حوزه انیمیشن کارهایی را به صورت تولید مشترک انجام می‌دهند، ادامه می‌دهد: «این تولیدات مشترک باید به صورت انبوه باشد، تا نتیجه‌های اقتصادی خوبی داشته باشد.

 البته بخش کارهای ملی و مذهبی که مختص فرهنگ خودمان است، واقعا به حمایت‌ها و سوبسیدهای دولتی نیاز دارند که نگرانی درباره بازگشت اقتصادی این آثار وجود نداشته باشد و بیشتر بحث فرهنگ‌سازی مطرح شود. 

اما در تولیدات بین‌المللی می‌توان تولیدات مشترک را با دیگر کشورها انجام داد و در این صورت امیدوار بود که اثر هم دیده می‌شود و هم می‌تواند بازگشت اقتصادی داشته باشد.

 برای مثال کشورهای اروپایی هم در گیشه تولیدات انیمیشن سینمایی کمتر موفق بوده‌اند و برای رفع این مشکل دست به تولیدات مشترک با دیگر کشورها زدند و با استفاده از پتانسیل یکدیگر در اکران آثار هم حیطه‌های بیشتری را در بر بگیرند و هم در بازگشت سرمایه موفق‌تر عمل کنند. چون در این صورت تعداد سالن‌های بیشتری درگیر اکران می‌شوند.»

داستان را در انیمیشن فراموش کرده‌ایم

رییس آسیفا در بخشی از گفته‌هایش تاکید می‌کند در تولید انیمشین‌ مانند سینمای اجتماعی کشور، فیلمنامه‌ها و داستان‌های خوبی نداریم. او ادامه می‌دهد: «ما تکنیک‌ها را می‌شناسیم، موسیقی خوب می‌سازیم، اما چون روایت داستانی خیلی خوبی نداریم، نمی‌توانیم مخاطب را با خود همراه کنیم. 

شاید به همین دلیل است که در انیمیشن‌های کوتاه موفق‌تر بوده‌ایم، چون این هنر به خودی‌ خود جذابیت‌های بصری دارد و در کارهای کوتاه حتی اگر داستان خوبی نباشد، می‌توان مخاطب را همراه کرد.» با این حال صادقی می‌گوید در سریال‌های انیمیشنی که سال‌هاست در تلویزیون کشورهای دیگر پخش می‌شود، ٦٠٠-٥٠٠ قسمت را شامل می‌شوند و برای آنها تیم‌های متعدد فیلمنامه‌نویسی وجود دارد تا برای همان مدت زمان کم یک داستان کامل نوشته شود، اما در ایران علاوه بر اینکه این اتفاق نمی‌افتد، معمولا کمترین میزان هزینه‌ها روی فیلمنامه خرج می‌شود و اهمیت چندانی به آن نمی‌دهند. 

نداشتن کشش دراماتیکی و داستانی دلیل می‌شود برای اینکه مخاطب با اثر همراه نشود. شاید گاهی با تکنیک ساده اما داستان درست بتوان بیننده را بهتر از هر اثر دیگری جذب کرد.

خلق شخصیت‌ها در آثار سینمایی جذابیت دارد

هادی محمدیان، کارگردان انیمیشن «شاهزاده روم» که این روزها اکران شده و اتفاقا هم مورد استقبال قرار گرفته است به اعتقاد برخی یک سر و گردن بالاتر از انیمیشن‌های تولیدی در ایران است که هم از داستان خوبی بهره گرفته و هم تکنیک بالایی دارد. 

محمدیان که فارغ‌التحصیل رشته گرافیک است و مدت‌ها به شکل انفرادی کار کوتاه و سریال‌ انجام داده است، حالا با یک گروه ۱۰۵ نفره در مدت زمان ۱۵ ماه با بودجه‌ای حدود دو میلیارد تومان این انیمیشن را تولید کرده‌اند.

 این کارگردان تولید انیمیشن سینمایی را جذاب می‌داند و می‌گوید: «وقتی موجودیتی را از عدم می‌سازیم و می‌توانیم دنیای تازه‌ای را که در ذهن داریم، خلق کنیم، برای خودمان بسیار جذاب است. 

اما سختی‌های کار انیمیشن به مراتب بیشتر از رئال است، از این جهت که تمامی مولفه‌های کار رئال مانند نور، صدا و تصویر در کنار شخصیت‌سازی‌ها وجود دارد و همین موضوع کار را به مراتب سخت‌تر می‌کند.»

 محمدیان با تاکید بر اینکه نمی‌توان مخاطب انیمیشن را میان بزرگسالان و کودکان جدا کرد، می‌افزاید: «سینمایی «شاهزاده روم» برای زنده شدن سینمای کودک ساخته شد تا همه کودکان و نوجوانانی که در اطراف خودمان می‌بینیم از سینما حقی داشته باشند، اما مطمئنا در اثر حرف‌هایی برای بزرگ‌ترهایی که همراه کودکان خودشان در سالن هستند هم داریم.»

توجه به سلیقه مخاطب‌های جهانی باعث می‌شود در تولید اثر توجه بیشتری داشته باشیم و مفاهیم را به‌گونه‌ای بیان کنیم که برای همه قابل فهم باشد. 

محمدیان در این زمینه توضیح می‌دهد: «وقتی در فیلم‌هایی که می‌سازیم به مخاطب ایرانی فکر کنیم، ناخودآگاه از بیان نکته‌هایی که تصور می‌کنیم ایرانی‌ها از آن خبر دارند، خودداری می‌کنیم. 

اما با در نظر گرفتن مخاطب جهانی حرف‌ها را به شکلی بیان می‌کنیم که برای همه جذابیت داشته باشد و اطلاعات را به شکل ساده و روشنی بیان خواهیم کرد.»با این اوصاف اوضاع انیمیشن در سینمای ایران می‌تواند بهتر باشد؛ اتفاقی که با کمی درایت و سرمایه‌گذاری روی نیروی انسانی و ابزارها می‌افتد. 

این صنعت نوپا در ایران می‌تواند منبع درآمد مناسبی برای قشر جوانی باشد که همه زندگی‌شان را روی طرح‌های هنری گذاشته‌اند و حتی برای اشاعه فرهنگ ایرانی- اسلامی که این روزها زیاد درباره‌اش می‌شنویم، بهترین ابزار باشد.